Subtitle

මමතුමාට හිතෙන පිස්සු මමතුමාගේ වචන වලින් මමතුමාම ලියන මමතුමාගේ වැයික්කිය...! ඇයි අවුල්ද?? :D

Sunday, February 2, 2020

Cynicism, Optimism and Realism

Once again I am weaving words together to express the thoughts which have been rumbling in my head for years now. I admit the fact that this topic I have put on to this article is way too much weird. The reason is, most probably to most of the readers, the relationship between the trio cynicism, optimism and realism maybe not so much obvious. In fact, it may be only me, who is having this perspective upon the trio, that which the case will be "the entire world against me". Still, I am moving forth. Let us see at the end, to where would I get and to what I would conclude this.

In some company I have known, there are six (06) core values that all of the employees of the company must inculcate within themselves. One out of those is "being an achiever" and that is subtitled with "no cynicism is allowed". Further, the topic expands its horizons towards "achieving 100% plus", "thriving to achieve what is deemed impossible" and so forth.  So to put it simply, the company literally wants its employees to try their butts off to achieve things. Things, taken together with "no cynicism" here, literally indicates no definition of a boundary; hence it is fair to conclude that we should be able to achieve everything (note the adjectival use of "every").

Before moving forth, I shall emphasize the disclaimer as, that these penned down thoughts, by any mean indicates nothing against anyone's vision or policies. These are just one's opinions and perspective on the facts. After all, I presume that we live in a country that we have the freedom of expression is still preserved (even if not I don't give a rat's fart).

Before moving on further, my mind urged me to do a quick research on the meanings of these three words. When I googled the trio, what I found is as listed below. These are the outputs of the Google search as it is.

cynicism
ˈsɪnɪsɪz(ə)m/
noun
noun: cynicism; noun: Cynicism
  1. 1.
    an inclination to believe that people are motivated purely by self-interest; scepticism.

    "public cynicism about politics"

    synonyms:scepticismdoubtdistrustmistrust, doubtfulness,
    suspiciondisbeliefincredulityunbelief, scoffing; More
    antonyms:optimism
    • an inclination to question whether something will happen or whether it is worthwhile; pessimism.

      "cynicism about the future"
  2. 2.
    a school of ancient Greek philosophers, the Cynics.

optimism
ˈɒptɪmɪz(ə)m/
noun
noun: optimism
  1. 1.
    hopefulness and confidence about the future or the success of something.

    "the talks had been amicable and there were grounds for optimism"

    synonyms:hopefulness, hopeconfidencebuoyancycheer, good cheer, cheerfulness, sanguineness, positiveness, positive attitude
    "such statements reflect the growing optimism among members of the profession"
    antonyms:pessimism
  2. 2.
    PHILOSOPHY
    the doctrine, especially as set forth by Leibniz, that this world is the best of all possible worlds.
    • the belief that good must ultimately prevail over evil in the universe.


realism

ˈrɪəlɪz(ə)m/
noun
  1. 1.
    the attitude or practice of accepting a situation as it is and being prepared to deal with it accordingly.

    "the summit was marked by a new mood of realism"

    synonyms:pragmatismpracticality, matter-of-factness, common sense, level-headedness, clear-sightedness
    "his optimism was tinged with realism"
  2. 2.
    the quality or fact of representing a person or thing in a way that is accurate and true to life.

    "British soaps will stay because of their gritty realism"

    synonyms:authenticityfidelityverisimilitudetruthfulnessfaithfulness,
     naturalism;
    informaltelling it like it is
    "both stories show life in a mining town with some degree of realism"

Now, if you take a look at the duo "Cynicism" and "Optimism", optimism functions as an antonym of cynicism in certain cases. Let's take a look at an example use case to simplify the matters here. Let us think of a tall mango tree. We all know that mango is a tasty fruit and we all want to eat mango. To eat we first need to pluck ripe mangoes and, this plucking mango is the use case that I am going to take into consideration.

Now, plucking mangoes could be done in a few different ways. Given we are talking about a tall tree, we might need to climb on to the tree to reach ripe mangoes. Mangoes grow close to (if not at) the edges of branches, that which are not strong enough to bear up the weight of an average human being.

At this point, someone who has climbed up to the mango tree has few choices to make. He could be too optimistic and decide that "I am not going to fall off breaking the branch, I am not that heavy, and the branch will hold on to me" and try to reach the edges by himself. We all know that sooner or later, his luck will expire and it would be the ending of Humpty Dumpty. The most edge of the tree is 100% point, that you might always not be able to reach to. Having that, if someone brags with things like "I can reach 120%" he/she should be having full-grown wings or some kind of a jetpack to keep him/her self from falling. This is pretty much being optimistic in work. You brag you can do this and that and all, and since you bragged, to keep your ego intact, you try hard to perform and ultimately you fail. You will make your managers much happy about you when you tell the story but when you actually perform you will end up disappointing them far from recovery.

Another one could be like "okay, I am not gonna go beyond this. I just don't wanna fall, so why risk it?" and decide not to leave the main stem and not to walk along a branch. We all know that, even along the branches, it is strong enough up to a certain distance towards the edge of the branch. So, if we just hold on to the main stem of the tree, what we can pluck is only what is within the reach of the hand, which would probably be much less. This is being cynical, as you are unduly inclined to the fact that if you let go of the main stem, you will fall off breaking the branch, which is not really correct. This is exactly what happens when people being cynical. People who are cynics are not willing to leave their comfort zones and take up challenges that have risks incorporated. This does not help in the growth of a company. Without leaving your comfort zone, you won't endeavour new horizons which means you are getting stagnant. Stagnation in the long term will be a killer because, even though you are stagnated, the world around you, the world that you are a part of, is evolving very rapidly and will never stagnate. You can't ever reach the next level while standing in your comfort zone. In that sense yes, cynicism is going to take you nowhere. Be a cynic while you are on the mango tree and you won't eat any mangoes.

So what about realism? In simple terms, it is nothing but being realistic. Going back to our little story of plucking mangoes, the person who decides to walk along the branch, while being careful enough to not to go beyond the point that which the momentum the weight of the body creates around the branch's joint will break the branch and pluck the mangoes within his reach. Here, you can be a little smart and try holding from flexible branches and bending them towards you. While you do all these monkey dances on the branch, you still are mindful about your balance on the branch. Also, you can be even smarter and try to bring in some kind of an extension with you like a pole or so with a hook at one end of it. That is being realistic. When you are given with a task, the first thing you should do is to determine whether you have the required skills, knowledge to get the thing done. Because if you don't, even if you are capable of acquiring the required skills and knowledge, it will take up some time. Problem with that is every task most of the times come with a deadline. While you do all of these, you have to make sure that you have a life outside of the office or the work you do. To be very honest, my work is my third priority. Before that, I have myself and my loved ones. Like Dr Abdul Kalam once said "Love your job, but don't love your company. Because you don't know when the company will stop loving you!" I have so many reasons to believe this because I have witnessed this happen many times.

However, I should once again emphasize the fact that this is by no means indicating that once should always play safe. No! Absolutely not. You have to take risks where you have to. Only thing is, you have to make sure that you are taking calculated risks. Maybe the thing that you are assigned to is well out of your league and completely alien to you. That does not mean that you shouldn't be taking it up. But if you want to take it up, you have to be very realistic. Be real, and be honest you yourself. One thing that makes us so optimistic is that looking at and taking up the things with our egotistical attitude. Some people refer to this as a Can-Do attitude, which is much deprived of the truth. Being over-confident and overestimating your ability is good in the short run, as your immediate supervisors are thrilled by that sort of attitudes. But, if you fall short of the expectations when you deliver your output, that will not look good on you.

On the other hand, the managers have to set their minds up to not to look down on people who are being realistic, as cynics. When you assign or delegate something to someone and the person is refusing some part of the work, you should have ears to listen to that person and a nose to detect if it is being realistic or being cynical. If you do not have one, you should train yourself more. Because most often, realistic people are being labelled as cynics. It is not only unfair for them but also will affect the organisation in the long run, as it will add up to the frustration of such capable people. It is true that it is difficult to find a fine line between cynicism and realism but unfortunately, the managers are compelled to find one. Those who are being realistic also should find a way of pitching their opinions on the matter, without sounding cynical. That is something to deal with communication skills. Sometimes the tone and the words that you choose might make you sound like a cynic, even if you have a valid case that the managers should take into account.

What do you think? Do any of these make sense to you? Do you think this is a valid case to consider? Feel free to let me know of your thoughts in a comment below. See you around...

Sunday, January 12, 2020

වැරදි තෝරාගැනීම් ඔස්සේ නිවැරදි ගමනාන්තයට...

බටුගහගේ දොන් සුමතිපාල! සුමතිපාල! නොහොත් හිතුමතේ ජීවිතේ! සමහරෙකුට අනුව තම නැගණිය කුසුමාවතීගේ ලෙයට ලෙයින් පලිගත් බිහිසුණු මිනීමරුවෙක්! තවත් කෙනෙකුට අනුව, උසස් යැයි සම්මත සමාජයේ පාපතරයින් පස්දෙනෙකුගේ පහත් ලිංගික ආශාවන් වල ගොදුරක් වී අකාලයේ මිලිනව ගිය තම නැගණියගේ ජීවිතයට සාධාරණට ඉෂ්ඨ කරනු වෙනුවෙන් ඇගේ ඝාතකයන්ව බිහිසුණු ලෙස ඝාතනය කළ, අප්‍රතිහත ධෛර්යයෙන් අනූන, වීර සහෝදරයෙක්! රටේ දණ්ඩ නීති සංග්‍රහය අභිමුව, සාවද්‍ය මනුෂ්‍ය ඝාතන 5ක් සිදුකල බාලවයස්කාර අපරාධකරුවෙක්!

මා මෙහි ලියාදැක්වූයේ අපට පියවි ඇහැට පෙනෙන හරිය පමණකි. අප අසා දැක කියවා ඇති සුමතිපාලගේ ජීවිත කතාව, තම තම නැණ පමණින් අවබෝධ කරගෙන ඔහු පිළිබඳ අප විසින් ගොඩ නගාගත් "සුමතිපාල කියන්නෙ මේ වගේ මිනිහෙක්" යන අපගේ පුද්ගලානුබද්ධ විග්‍රහයන් වලින් කිහිපයකි. කරලියට පැමිණි නොපැමිණි, අප දන්නා නොදන්නා මෙවන් තවත් විග්‍රහයන් රැසක් ඇතුවාට කිසිදු සැකයක් නැත. මෙකී නොකී සියලු කතා අතර, මේ ලියන්නේ සුමතිපාල නොහොත් හිතුමතේ ජීවිතේ නම් මේ අසහාය පුරුෂයා ගැන මට හිතෙන හැටි ගැනය. එපමණක් නොව සමාජය සහ නීතිය යන ඒවා යුක්තිය හා සාධාරණය යන ඒවායින් කොතරම් වියුග්ම වී අබ්බගාත තත්වයට පත් වී ඇතිද යන්න පිළිබඳව මට හැඟෙන දැනෙන හැටිය.

මා සුමතිපාල නම් මේ මිනිසාව අසහාය පුරුෂයෙකු ලෙස හඳුන්වන්නේ ඔහුගේ චරිතයේ මා දකින ඉතාම සුවිශේෂී ලක්ෂණ කිහිපයක් නිසාය. ඒ හැර, ඔහු විසින් සිදුකළ එකදු මනුෂ්‍ය ඝාතනයක් වත් මෙහිදී සාධාරණීකරණය නොකෙරෙන බව ඉඳුරාම කිවයුතුමය. එබැවින් මානව හිමිකම්, හොඳ නරක හා ආගම ධර්මය ආදී කාරණා අල්ලාගෙන වල්ගය පාගාගැනීමෙන් වලකින ලෙස මුලින්ම කරුණාවෙන් මතක් කරනු කැමැත්තෙමි.

සුමතිපාල මිනීමැරූ වග අපි සැවොම දනිමු. සුමතිපාල මිනී මරන තැනට පත් කරවූ සිද්ධිය ගැන සුමතිපාලගේ කටින් හඬින්ම අසන්නට උවමනා අයට මෙම සබැඳිය ඔස්සේ ගොස් විපරම් කර බලන්නැයි යෝජනා කරනු කැමැත්තෙමි. මගේ මේ ලිපියද බොහෝ දුරට පදනම් වනුයේ එම සබැඳිය කෙළවර ඇති වාර්තා වැඩසටහන මත වේ. කතාවේ හැටියට සුමතිපාල යනු මේ වනතුරුත් අරක්කු බිඳක් තොල ගා නැති, සිගරට්ටුවක් බීඩියක් බී නැති පුද්ගලයෙකි. ඔහුගේ සිරුර දිරා ගොස් ඇති තරමේ හැටියට, මේ කතා විශ්වාස කිරීමට තරමක් අපහසු යැයි යමෙකුට හැඟුනත්, දින 15ක් වහලක් මත නිරාහාරව සිටි, සියතින් උදරය කපාගෙන, සිය අතුනු බහන් සපා කා, ඒවා ගෙල වටා ඔතාගත් පුද්ගලයෙකු හැටියට, යම් හෙයකින් ඔහු අරක්කු සිගරට් වල වහලෙකු වී නම් මේ වන විට ඔහු ජීවිතය හැරගොස් ඇතුවා නොඅනුමානය. එබැවින් ඔහුගේ හඬින්ම කියු දේ තහවුරු කිරීමට ඇත්තේ ඔහුගේ වචනය පමණක් වුවත්, මම ඒවා විශ්වාස කරමි.

ඔහුගේ "පාපෝච්ඡාරණයේ" (මට හිතෙන හැටියට නම් එය කිසිදු අන්දමකින් පාපෝච්ඡාරණයක් නොවේ. එය "ස්වයං වාචික චරිතාපදානයක්" ලෙස හැඳින්වීම වඩා යෝග්‍ය යැයි මම කල්පනා කරමි.) හැටියට මෙම සිද්ධියට පාදක වන්නේ අවුරුදු උත්සවයකදී අවුරුදු කුමරිය ලෙස අබිසෙස් ලත් තම රූමත් නැගණියට, ඒ නිසාම අත්විඳින්නට සිදුවූ බිහිසුණු ඉරණමයි. කතාව සැකෙවින් ගත්කල, අවුරුදු කුමරිය සඳහා ත්‍යාග ප්‍රදානය කරන්නට පැමිණි මන්ත්‍රීවරයා ඇයව වැලඳගන්නට උත්සාහ කරද්දී එයට ඉඩ නොදී ඇය ඔහුට දණ ගසා වැඳ තිබේ. මේ ගැන උරණ වන මන්ත්‍රීගේ අණ පරිදී, කළුතර මූලස්ථාන පොලිස් පරීක්ෂක විසින්, සුමතිපාලගේ පාසලේ විදුහල්පතිගේ අනුදැනුම සහ සහාය ඇතිව ඇයව පැහැරගෙන ගොස් තිබේ. එපමණක් නොව මේ සිද්ධිය ගැන දන්නා සුමතිපාලගේ නැගණියගේ යෙහෙළියකද සිට ඇති අතර පොලීසිය විසින් ඇයගේද කට වසා ඇත්තේ ඇයට මරණ තර්ජනය කරමිනි. පැහැරගත් ඇයගේ ගිනිතබා විනාශ කල සිරුරේ අළු අතරින් සුමතිපාල ඇදගන්නේ ඇයගේ ඉතිරි වු කරමාල පොටත්, අවට ලැහැබක තිබී හමුවන ඇයගේ පොත් බෑගයත් පමණි. ඒ වන විට, ඇයව පැහරගන්නට අණ දුන් මන්ත්‍රී, එම පැහරගැනීම මෙහෙයවූ පොලිස් ලොක්කා, එම පැහැරගැනීමට උපකාර අනුබල දෙමින් පහසුකම් සැපයූ විදුහල්පති ඇතුලු හය දෙනෙකු අතින් වරින් වර දූෂණයට ලක්වී ඇති මේ අහිංසක දැරිවිය මරණයට පෙරාතුව දෙසතියක කාලයක් තුල මුහුණ දුන් ශාරීරික හා මානසික වේදනාව සහ ඇයව පණ පිටින් පුළුස්සා දමන විට ඇය විඳි වේදනාව කෙබඳුදැයි අපි කිසිවෙක් හැබැහින් නොදනිමු. ඒ මන්ද යත් අපි කිසිවෙකුටත් එබඳු වේදනාවක් දැනී නැති නිසාය. එහෙව් අපෙන් සම"හරක්"ට අනුව සුමතිපාල මිනීමරුවෙකි. මේ කතාව කියවූ ඔබ, දැන් ඔබව සුමතිපාල සිටින තැනට මනසින් පත්වන්න. දෑහේ මූණේ තබා හැදූ වැඩූ තම නැගණියට අත්වූ ඉරණම ගැන කන වැකුණු පසු, ඇගේ සිරුර පිළිස්සුණු අළු අතරින් ඇගේ ගෙල බැඳි මාලය එළියට ගන්නට ඔබට සිදුවුණු පසු ඔබ කරන්නේ කුමක්ද?

මේ ආදරණීය අයියා තෝරාගත්තේ රහස් පරීක්ෂක, විනිසුරු සහ අලුගෝසුවා යන පදවි තානාන්තර තුනම සියතට ගැනීමයි. එසේ වන තැනට සුමතිපාල පත් කලේද මේ කියන පොලිස් ලොක්කාය. පොලිස් ස්ථානයට ගොස් තම පැමිණිල්ලට සිදුවූයේ කුමක්දැයි විමසූ විට පොලිස් ලොක්කාගෙන් ඔහුට ලැබී තිබුණේ "උඹේ නංගි කොල්ලෙක් එක්ක පැනලා ගිහින්. හනිමූන් ඉවර වෙලා ආවම ළමයෙක් එක්ක බාරගන්න ලෑස්ති වෙයං" ආදී නොසරුප් අවමන් වැලක් සහ කම්මුල් පහරකි. ඒ ඇයව පැහැරගන්නට හා දූෂණය කරන්නට යෙදුනු පොලිස් ලොක්කාගේ ප්‍රතිචාරයය. මූලස්ථාන පොලිස් පරීක්ෂකවරයෙකුගේ ක්‍රියා කලාපයය. නීතිය රකින්නට, නීති කඩන්නන් අල්ලා දඬුවම් දෙන්නට රාජ්‍යයේ සේනාධිනායකයාගෙන් අධිකාරිය ලත් නිලධරයාගේ ක්‍රියා කලාපය එයනම්... එතනින් එහාට රටේ සාමකාමී සාමාන්‍ය මහජනතාවට කාගේ පිළිසරණක්ද? නීති රකින්නා, නීති කඩන්නන්ට දඬුවම් දෙන්නා අමු අමුවේ නීති කඩන විට, අහිංසක ගැහැණු දරුවෙකුගේ පිවිතුරු බව පමණක් නොව ජීවත් වීමේ අයිතියද කෙලෙසා දමන විට ඔහුට දඬුවම් දෙන්නේ කවුද?

අනෙක් අතට මේ කියන මන්ත්‍රීවරයා යනු නීති සම්පාදනය කරන්නා වේ. නීති සම්පාදනය කරන උන් නීති කඩනවිට කරන්නේ කුමක්ද? ඒ ප්‍රශ්නයට මේ දක්වා පිළිතුරු නැත. අදටත් නීති කඩන නීති සම්පාදකයන් රොත්ත පිටින් ජනමාධ්‍ය ඉදිරියේ කටමැත දොඩවන්නේ ඒ නිසාය. සුමතිපාලගේ කතාවේ හැටියට සුමතිපාල පළමුවර මන්ත්‍රීගේ ගෙදර යන්නේ මන්ත්‍රී සමග ඔහුගේ පවුලද වළලන අටියෙනි. නමුත් නිවස තුලට ගිය සැණින් ඔහු දකින්නේ මන්ත්‍රීගේ කුඩා දරුවන් දෙදෙනාය. "මහ එකාගෙ වැරදි වලට මුන් පළි නෑ" කියා සුමතිපාල ආපසු හැරෙන්නේය. ඒ සුමතිපාලගෙ මොලේ ඇති කම නිසාය. නැගණිය ගැන ඇති අසීමිත ආදරය වත්, නැගණිය බිලිගත්තවුන් ගැන ඇති අසීමිත කෝපය වත් නිසා තම සිහිය විකල් කරගත්තේ නැති නිසාය. ඔය බොහෝ ඝාතකයන් අභිමුව සුමතිපාල මට වීරයෙක් ලෙස පෙනෙන්නේ ඔවැනි කාරණා නිසාය. කණගාටුවට කරුණු වන්නේ එවන් මන්ත්‍රීලාව මැතිසබයට යවන්නේ අප අපම වීමත්, සුමතිපාලගෙන් අභය ලද එක් පුතෙක්  තම පියාගේ වැරදිවලට තමාගෙන් පලි නොගන්නට තරම් හිත ශක්තිමත් වූ, සිය පියාගෙන් අසීමිතව පීඩාවට, අසාධාරණයට ලක්වූ මේ සාධාරණ මිනිසාගෙන් නැවත නැවත පලිගන්නට උත්සාහ දැරීමත්ය. එය මේ සමාජ ක්‍රමය කෙතරම් අබ්බගාත වූවක් දැයි මොනවට කියාපායි.

මේ සියල්ලටම වඩා ජුගුප්සාජනක වන්නේ විදුහල්පති ධූරයක් හිමිවූ ඒ කාලකණ්නි අධමයාගේ ක්‍රියා කලාපයය. දරුවන් ගුරුන්ට සලකන්නේ අම්මා තාත්තාට සලකනවා හා සමානවය. තමුන් ඉදිරියේ වැඳවැටී සිය අනාගතය පහදාදෙන ලෙස ඉල්ලා තමා අසලට පැමිණි අහිංසක දරුවෙකුට එතරම් අමානුෂික ලෙස හදි කරන්නට මේ ගුරුවරයා ගුරුමරුවෙක් විය. නීති හදන මන්ත්‍රීලාත්, නීති රකින පොලිස් මහත්වරුත්, හරිමග කියාදෙන්නේ යැයි කියන ගුරුවරුන්ගේත් හැසිරීම මේ ආකාර නම්, මස්කඩකාරයා ගැනත් තානායම්කාරයා ගැනත් කියන්නට දෙයක් නැත. වැටත් නියරත් ගොයම් කන්නේ නම් ඒ අවනඩුව කියන්නට කෙනෙක් නැතිබව පැහැදිලි වන්නට මීට වඩා අටුවා ටීකා ටිප්පණී අවශ්‍ය නැත. මේ හැත්තෑව දශකයේ සමාජය වුවත්, වත්මන් සමාජයේ තත්වයත් මෙයට දෙවෙනි නොවේ. එවන් කැඩුණු බිඳුණු ඔත්පල සමාජ ක්‍රමයක් තුල තම පැවැත්ම හා සාධාරණය වෙනුවෙන්, නීතිය තමා අතට ගැනීම හැර ගතහැකි වෙනත් ක්‍රියාමාර්ග මොනවාදැයි මට අවංකවම නොවැටහේ. යුක්තිය පසිඳලන්නට ඇති නීතිය යුක්තියට වඩා කෙතරම් පසුපසින් සිටින්නේදැයි මේ සිද්ධි දාමය මොනවට සාක්ෂි දරයි.

මීලඟට ඇති අනෙක් සැලකිය යුතු කාරණාව නම් නාගොඩ පොලිස් අධිකාරිවරයාගේ ක්‍රියා කලාපයය. සුමතිපාලගේ කතාවට අනුව, නැගණියගේ තෙමස් පූර්ණ දානමය පින්කමෙන් අනතුරුව සුමතිපාල සිය දඩයම ආරම්භ කරයි. එහි පළමු ගොදුර වන මූලස්ථාන පොලිස් පරීක්ෂකගේ ගෙල සිඳදැමීමෙන් අනතුරුව කපා වෙන් කළ හිසද රැගෙන ඔහු නාගොඩ පොලිස් අධිකාරී නිල නිවසට යයි. ඒ අවස්ථාවේදී පොලිස් අධිකාරීවරයාගේ ප්‍රතිචාරය වන්නේ "කොල්ලො, මම දැනගෙන හිටියා ඕක වෙයි කියලා. දැන් ඕක මෙහෙන් තියලා වාඩි වෙයන්කො. අපි තේ ටිකක් බීල ඉමු" යනාදී වශයෙනි. ප්‍රශ්නය ඇත්තේ මේ "මම දැනගෙන හිටියා ඕක වෙයි කියලා" යන ප්‍රකාශය ය. මෙයට අනුව, මේ පොලිස් අධිකාරීවරයා මූලස්ථාන පොලිස් පරීක්ෂකගේ වැඩකටයුතු ගැන ඉතා හොඳින් දැනසිටි බව පැහැදිලි වේ. එය දැනගෙනත්, ඒ ගැන ක්‍රියාත්මක වන්නට ඔහු අපොහොසත්වීම, මා දකිනුයේ ඉතාම බරපතල තත්වයක් ලෙසටය. මන්දයත් නීති රකින්නන් නීති කැඩීමත්, නීති රකින්නන්ගේ රැකවරණය යටතේ එය සිදුවීමත් යන දෙකම, යුක්තිය හා සාධාරණය වෙනුවෙන් යයි කියා ගන්නා නීතියේ කාර්යභාරය බරපතල ලෙස අභියෝගයට ලක් කරවන බැවිනි. සුමතිපාලට තේ එකක් හදාදෙන්නට උණුවූ සිත, පාපතර කාමාතුරයින් රැලකගේ ග්‍රහණයේ අකාලයේ මිලිනව ගිය කුසුමාවතී වෙනුවෙන් උණු නොවූයේ ඇයිද යන ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් නැත. සමහරවිට මේ පොලිස් අධිකරිවරයා, සුමතිපාලව නීතිය ඉදිරියට පමුණුවන්නට ඉක්මන් වූ තරම් ඉක්මනින් අර මූලස්ථාන පොලිස් පරීක්ෂකවරයාව නීතිය ඉදිරියට පැමිණවූවානම් සුමතිපාලට අලුගෝසු චරිතය රඟදක්වන්නට සිදුනොවනු ඇත.

තවදුරටත් මේ කාරණා ගැන හාරා අවුස්සන විට, අපට පෙනෙන යමක් වන්නේ සුමතිපාල නීතිය හමුවේ චූදිතයෙක් වූයේ කෙතරම් ඉක්මනින්ද යන්නය. සිය පළමු මනුෂ්‍ය ඝාතනය සිදු කරනවිට ඔහු නීතිය හමුවේ බාලවයස්කරුවෙකි. එනමුත්, නඩු අසා තීන්දුව වසරක් වැනි ඉතාම කෙටි කලක් තුල ලැබේ. ඒ මරණ දඬුවමය. ඒ මරණ දඬුවම දෙන්නේද, අපරාධය සිදුකරන විට ඔහු බාලවයස්කරුවෙකු වුවත් දඬුවම් නියමවන කාලය වනවිට ඔහු වයස අවුරුදු දහ අට සපුරා වැඩිහිටියෙකු වී තිබීම යන කාරණාව මත පදනම්ව වීමද විශේෂත්වයකි. පොඩි මිනිහාට දඬුවම් දෙන්නට අධි වේගයෙන් ක්‍රියාකරන නෛතික යාන්ත්‍රණය, ලොක්කන් හා කෙරුමන් යැයි සමාජයේ සම්මත, පාදඩයන් ඉදිරියේ සිය වල්ගය දෙපරැන්ද අස්සේ රුවාගන්නේ ඇයිදැයි සාමාන්‍ය මහජනතාව වන අපට ඇති එකම පැනයයි. එයටද පිළිතුරු නැත.

අනෙක් අතට, සුමතිපාලගේ පවුල සමාජය ඉදිරියේ වැදගත් පවුලකි. මව හෙදියක්ද, පියා වරායේ රැකියාවේද නියුතුව සිටි මේ පුංචි පවුලේ වැඩිමලා වූ සුමතිපාල මේ අපරාධයට ලක්ව අපරාධකරුවෙකු වන විට උසස් පෙළ විභාගයේ ප්‍රතිඵල අපේක්ෂාවෙන් සිටි අයෙකි. ඔහුගේත් නැගණියගේත් අහිංසක හීනයන් වී තිබුණේ සිය මවගේත් පියාගේත් රැකියාවන් වලට අනුයුක්තව සේවය කිරීමය. එවන් සමාජයට වැඩදායක ලෙස සිය දිවි ගෙවූ අහිංසක පවුලක ඉරණම තීන්දු කරන්නට යෙදුනේ නීති රකින්නන් හා නීති සම්පාදනය කරන්නන් වීම මුළු මහත් ජාතියේම අවාසනාවකි. මක් නිසාද යත්, එවන් බිහිසුණු සමාජ ක්‍රමයක් තුල ජීවත් වන්නට අප සියලු දෙනාටම සිදුවී ඇති බැවිනි.

මේ සියලු කාරණා ඉදිරියේ, උසස් බලපුළුවන්කාර යැයි සම්මත සමාජයේ අසාධාරණයට එදිරිව, සාධාරණය වෙනුවෙන් මුළු සමාජයටම එදිරිව සටන් වදින්නට සුමතිපාල නම් මේ තනි කොලු ගැටයා ඉදිරිපත් විය. එපමණක් නොව තම අරමුණ 100%ක්ම සාක්ෂාත් කරගන්නටද හේ සමත් විය. එයට හත්වරක් සිපිරිගෙයින් පැනයන්නට ඔහුට සිදුවිය. ඒ සඳහා සිය ශක්තිය හා බුද්ධිය යෙදවූ අන්දම විශ්මයජනක වේ. මදක් කල්පනා කර බලන්න. උසස් පෙළ ලියූ මේ කොලු ගැටයා මේ සා හපන්කමක් කරන්නේ හේ මෝඩයෙකු නිසා නොවේ. "හිරෙන් පනින එකෙයි මිනීමරන එකෙයි තියෙන හැකියාව මොකක්ද?" යනුවෙන් පැනයක් කාගේ හෝ සිතට නැගෙන්නට පුළුවන. නමුත් මාගේ වැටහීමට අනුව ස්ථානෝචිත බුද්ධිය යනු කලාතුරකින් දක්නට ලැබෙන කුසලතාවයකි. මේ ඉලන්දාරියාට හරි හමන් මග පෙන්වීමක් ලැබුණේ නම්, අඩුම වශයෙන් ඔහුට මේ අසාධාරණය සිදු නොවූයේ නම් හේ සමාජයට වැඩදායක පුරවැසියෙකු වෙනවා නොඅනුමානය. හිරේ විලංගුවේ වැටී නානාප්‍රකාර අපරාධකරුවන් හා සමාජ විරෝධීන් අනේක තරමක් ඇසුරු කළත්, කිසිදු අන්දමක සමාජ විරෝධී කටයුත්තකට සම්මාදම් වී නැති මේ මිනිසා ඔබ මම ඇතුළු අප බොහෝ දෙනෙකුට වඩා යථාර්ථය අවබෝධකරගෙන ඇති බව පිළිගත යුතුය. සුමතිපාල අසහාය මිනිසෙකු ලෙස මා දකින්නේ එබැවිනි.

එපමණක් නොව, තමා කුඩු ආදී සමාජ ව්‍යසනයන්ට මුළුමනින්ම විරුද්ධ බව ප්‍රසිද්ධියේ කියන හෙතෙම, හැකි සෑම අවස්ථාවකදීම ඒවාට එරෙහි ක්‍රියාදාමයන්ට සිය කොන්දේසි විරහිත සහාය ලබාදී ඇත. පොට්ට නවුෆර් වැන්නවුන් සුමතිපාලගේ පරම හතුරන් වන්නේ එබැවිනි. සුමතිපාල විසින් සිරගෙය තුලදී සිදුකල ඝාතනයේදීත් මැරුම් කන්නේ නොම්මර එකේ කුඩුකාරයෙකි. නිදැල්ලේ සිටි මේ කුඩ්ඩා සිරගෙය තුලට එන්නේද සුමතිපාල ඝාතන කොන්ත්‍රාත්තුව වෙනුවෙනි. මේ රටේ නීතිය යනු, තක්කඩියන්ගේ ඕනෑ එපාකම් අනුව සිරගෙය තුලට යාම් ඊම් සිදුකල හැකි තරමේ සිදුරු සහිත ඔත්පල ලියවිලි තොගයක් පමණි. "කුමට මෙරට අධිකරණය නීතිය සහ විනිසුරන්" යනුවෙන් පබැඳුනේ ඉතාම හොඳ හේතු රාශියක් නිසා බව මේ සිද්ධීන් සියල්ලම මොනවට කියාපායි.

සුමතිපාල යනු වින්දිතයෙකි. සමාජයේ සහ නීතියේ අසාධාරණයෙන් සාහසික ලෙස බැට කෑ, හොඳ පුරවැසියෙකි. උසස් යැයි සම්මත සමාජයේ කුපාඩිකම් සහ පාදඩකම් නිසා "අංගුලිමාල" කෙනෙක් බවට පත් වූ "අහිංසක" කෙනෙකි. බුදුවරයෙක් නොමැතිව, තමාගේ නැණ පමණින් සමාජය පිළිබඳ යථාවබෝධය ලබා තමන් විසින්ම නැවත අහිංසක කෙනෙක් බවට පත්වූ අයෙකි. මට හිතෙන හැටියට "වැරදි පාරක් ඔස්සේ නිවැරදි ගමනාන්තයට එළඹුණු" පුරවැසියෙකි. ඉතාම සෙනෙහෙවන්ත සහෝදරයෙකි. සමාජයෙන් ඉතාම හොඳින් පාඩම් ඉගෙනගත් බුද්ධිමතෙකි. "PhD කරන්න ඕනෙ. ඒක නිසා මට සමාව දීලා මාව නිදහස් කරන්න" කියා සමාජය ඉදිරියේ වැඳ නොවැටී "එක්කෝ එල්ලාපන්, නැත්තම් නිදහස් කරපන්" යනුවෙන් සටන් වැදුනු නිර්භීත සටන්කාමියෙකි. වත්මන් සමාජයේ බොහෝ දෙනාට, පොත් දහසකින්වත් උගත නොහෙන පාඩම් රාශියක් සුමතිපාල සිය වාචික ස්වයං චරිතාපදානය ඔස්සේ කියාදෙයි. ඒ පාඩම් හරිහැටි කියවාගන්නට අපේ ඇස් කන් සූදානම්ද? ඒවා හරිහැටි අවබෝධ කරගන්නට අපේ බුද්ධිය සූදානම්ද? ඒ පාඩම් සමාජයේ ස්ථාපනය කරන්නට අපේ හදවත් නිර්භීතද? සිතා බලන්න. පිළිතුරු කොමෙන්ටුවක කොටා තබන්නට කාරුණික වන්න.

අදහස් කුහක මිතුරන්ගෙන් දුරු වේවා
නිදහස් බිමක මගෙ මරණය සිදු වේවා
උදහස් නොවෙමි සැමදෙන මට පිටු පෑවා
අනුහස් එපා පෝරකයට ගොඩ වෙනවා.....

බැහැ ඉවසන්න මරුවා මට වද දෙනවා
ඇහැ මගෙ නංගි නිතරම මට සිහි වෙනවා
නැහැ කිසි දුකක් යුතුකම මගෙ ඉටුවෙනවා
බැහැ තව ඉන්න නංගී වෙත මම යනවා.....

(පබැඳුම: බී.ඩී. සුමතිපාල විසින්  යැයි කියවේ.)

Sunday, October 27, 2019

කැපී යා යුත්තේ කවුද?

(2019 ඔක්තෝබර් මස 20 වැනිදා ඉරිදා ලංකාදීප පුවත්පතේ රටවැසියාගේ අඩවියේ පලවූ "සුදුසුම ජනාධිපති අපේක්ෂකයා හඳුනා ගනිමු" ශීර්ෂය දරණ ලිපියට පිළිතුරකි.)

පරණ තැනින්ම පටන් ගතහොත්, ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටයෙන් නිදහස ලබා මේ වන විට වසර 72ක් වන්නට ආසන්නය. රටක් හැටියට 1948දී අප සිටි තැනත්, 2019 අවසානය වන විට අප සිටින තැනත් ගැන සාමාන්‍ය කියවීමක් අප සෑම දෙනෙකුටම ඇති බව මේ දක්වා මම විශ්වාස කළෙමි. නමුත්, උක්ත දාතම සහ ශීර්ෂය දරණ ලිපිය මාගේ එම විශ්වාසය බොහෝසෙයින් පළුදු කර දැමීමට සමත් විය. එමනිසා, රටක් හැටියට 1948දී අප සිටි තැනත්, 2019 අවසානය වන විට අප සිටින තැනත් ගැන මාගේ කියවීම පිළිබඳ කෙටි පැහැදිලි කිරීමකින් මෙම ලිපිය ආරම්භ කිරීමට කල්පනා කළෙමි.

1950 දශකය වන විට ආසියාතික රටවල් අතුරෙන් වඩාත්ම සංවර්ධිත රට වූයේ, ඒක පුද්ගල ආදායම අමෙරිකානු ඩොලර් 90ක් වූ ජපානයයි. එහි දෙවැනි තැනෙහි පසුවූ ශ්‍රී ලංකාව අමෙරිකානු ඩොලර් 89ක ඒක පුද්ගල ආදායමකට හිමිකම් කිවු රටක් විය. සිංගප්පූරුව, නොහොත් එවකට ආසියාවේ දුප්පත්ම රට, අමෙරිකානු ඩොලර් 15.5ක ඒක පුද්ගල ආදායමක් ලැබූ රටක් විය. මේ කියන්නේ අමෙරිකානු ඩොලරය ශ්‍රී ලංකා රුපියල් 10.75ක් වටිනා කාලයේය. එය ඉතා තදින් මෙය කියවන ඔබගේ සිහියේ ධාරණය කර ගත යුතුය. එපමණක් නොව, එංගලන්ත අයවැය හිඟය පියවීමට ලාංකික විදේශ විනිමය සංචිත වලින් ණයට ගත්තේද මේ කාලයේය. මා මේ උපුටා දක්වන්නේ ධනාත්මක චින්තනය, නායකත්ව හා ආයතනික පුහුණුව පිළිබඳ විශේෂඥ චන්දන ගුණවර්ධන මහතාගේ අදහස්ය. ඒ මහතා ව්‍යාපාරික මහතුන් පිරිසක් අභිමුව සිදුකල එම අදහස් ඇතුලත් සම්පූර්ණ කථාව යූටියුබ් සමාජ මාධ්‍ය ජාලය ඔස්සේ නැරඹීමටත්, ඒ හරහා මෙම කාරණා වල සත්‍යාසත්‍යතාව සනාථ කරගැනීමේ අවකාශයත් සියළු දෙනාටම ඇත. අද, නොහොත් 2019 වන විට මේ රටවල් තුන සිටින්නෙ කුමන තැන්වලදැයි අපි සියළු දෙනාම හොඳින්ම දනිමු.

තත්වය මෙසේ තිබියදී, "අපගේ ස්වයංපෝෂිත ආර්ථික ක්‍රමය බිඳවැටී බටහිරකරණයට නැඹුරු වූ දා පටන් අපේ සංවර්ධනය යැයි සලකන බොහෝ අංශ වලින් ඉදිරියට ගොස් ඇති"යැයි කියා කීම මට හිතෙන හැටියට නම් "ලෙඩා මළත් බඩ සුද්දයි" යැයි කීමක් පමණි. අප ඉදිරියට ගොස් ඇති බව නොරහසකි. ප්‍රශ්නය ඇත්තේ එම ඉදිරියට යාම ප්‍රමාණවත්ද යන්නය. දශක හතක් තුල ඌණ සංවර්ධිත රටක් වූ සිංගප්පූරුව පවනට බඳු වේගයෙන් අපව පසුකරගෙන ගොස් සංවර්ධනයේ ඉලක්ක ලඟා කරගනිද්දී, අප සංවර්ධිත මට්ටමේ සිට සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටක මට්ටමට පහත වැටී ඇත. ආදායම් ගෙනෙන නිෂ්පාදන ඉතාම සීමාසහිත තත්වයට වැටී ඇත. අපේ සමාජයේ මූලික ඒකකය වන "පවුල" නම් ඒකකයේ කොඳු නාරටිය වූ "අම්මා" ව මැද පෙරදිග මරු කතරේ, වහල්කම් කරන්නට යවන්නට තරම් සමාජය බිඳවැටී ඇත. විශ්‍රාමික විගණකාධිපති ගාමිණී විජේසිංහ මහතාට අනුව, ලිඛිත අලිඛිත මුළු ණය බර රුපියල් ට්‍රිලියන එකොලහකට අධිකය. ඒ ණය මුදල්වල ආයෝජන වලින් ලැබෙන ප්‍රතිලාභ, ණය වාරික වලට අලගු තැබීමටවත් ප්‍රමාණවත් නැත. තත්වය එසේ තිබියදී "අපි දියුණු වෙලා.." යැයි කල්පනා කිරීම හුදෙක් හිතළුවක් පමණි.

1978 ව්‍යවස්ථාව රටේ තීරණාත්මක සංධිස්ථානයකි. එම සංධිස්ථානයේදී අප හැරුණේ වැරදි දිශාවටය. විවෘත ආර්ථික ක්‍රමය ගැන මට කිසිදු විවේචනයක් නැත. නමුත් අප එය ක්‍රියාත්මක කල ආකාරය ගැන මට බරපතල විවේචන ඇත. "දොරවල් සියල්ල හැරදමන්න. නමුත් ඇතුලත ඇති දේ ගසාගෙන නොයන්නට වගබලාගන්න" යැයි ගාන්ධි තුමා කියද්දී, අප දොරවල් හැර දැමූ අයුරු කොතරම්ද යත්, ගසාගෙන ගියේ මොනවාදැයි කියන්නට අපි මේ වනතුරුත් නොදන්නෙමු. අප "ඉතා වේගයෙන් ගෝලීයකරණයට බද්ධ වීමේ" ප්‍රතිඵලය එයයි. "1977 සිටම අපි අවතීර්ණ වූ ගමන් මග" අපව ගෙන ගියේ ආර්ථික සමාජයීය වලපල්ලටය. ඒ ගැන කිසිවෙකුට "නෑ එහෙම නෙවෙයි" යැයි විවෘතව කතා කල නොහැක.

මේ අනවරත විනාශය රටට සිදු කලේ වෙන කිසිවෙකු නොව යැංකි ඩිංකි බල කඳවුරත්, කුරහන් සාටක බල කඳවුරත් යන දෙකමය. කවර හෙයින්ද යත්, පසුගිය වසර 72ක් පුරා තට්ටු මාරු ක්‍රමයට රාෂ්ට්‍ර පාලනය ගෙන ගියේ ඔය දෙකට්ටුව ය. අබුද්ධික, අඳබාල, මමත්වයෙන් අන්ධ වූ, ජාතික දැක්මක් වෙනුවට අන්තිම ආත්මාර්ථකාමී පුද්ගලික දැක්මක් පමණක් ඇති අමනයන් රැලකට (මෙම චෝදනාව සියලු ඡන්දදායකයන්ට අදාල නොවේ. තොප්පිය හරියන ඇත්තෝ දාගනිත්වා!) සර්වජන ඡන්ද බලය ලබාදී, එයට "ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය" යනුවෙන් නමක් පටබැඳ, ඒ හරහා වසර හයකට වරක් පිනට අරක්කු, බත් පැකට්, සිල් රෙදි, මෝටර් සයිකල් බෙදාදෙමින්, මැරකම් ජඩකම් තක්කඩිකම් පාහරකම් හරහා බලය තහවුරු කරගෙන රට කාබාසිනියා කලේ මෙම දෙකට්ටුව ය. සර්වජන ඡන්ද බලය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරිපාලන රාමුවක ඇති ඉතාම ප්‍රබල ආයුධයක් බව සැබෑවකි. දැලි පිහියත් ප්‍රබල ආයුධයකි. එබැවින් එය වඳුරෙකුට හසුවූ කල ප්‍රතිඵලය භයානක විය හැක. සර්වජන ඡන්ද බලයත් එවැනිම ආයුධයක් බව තේරුම් ගෙන එය වඳුරන් අතට පත්වීම වැලක්විය යුතුය. නමුත් දැන් එයට ප්‍රමාද වැඩිය. බුද්ධිමතුන්ට අමතරව උගත් නූගත් මෝඩයන් රෑනක්ද ඡන්දය දමන බවත්, එම මෝඩයන්ව ගොනාට ඇන්දවීම ඉතාම පහසු බවත් මේ දේශපාලනික තක්කඩියන් තේරුම් ගෙන ඇත.

නැවත වතාවක් සිංගප්පූරුව දෙසට හැරෙමු. සිංගප්පූරුවේ මෙම ආශ්චර්යය කුමක ප්‍රත්ඵලයක්දැයි විමසා බැලූ කල මට හමුවූයේ රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳ ලී ක්වාන් යූ විශ්වවිද්‍යාලයේ කුලපති මහාචාර්ය කිශෝර් මබුබානි මහතා විසින් පළ කරන්නට යෙදුනු අන්තර්ජාල ලිපියක් සහ යූටියුබ් හි පළ කර ඇති වීඩියෝපටයකි. ඔහුගේ ජීවිත කතාවට අනුව සිංගප්පූරුව ඌණ සංවර්ධිත රටක සිට සංවර්ධිත රටක් දක්වා වසර 70ක් තුල ගිය ගමන් මග ඔහු පැහැදිලි ලෙසම දැක ඇත. ඔහු කුඩා කල පාසලට ගිය මුල්ම දවසේ ඔහුගේ බර කිරාබැලීමෙන් අනතුරුව, පාසලේ විදුහල්පති තුමා ඔහුට නියම කර ඇත්තේ පාසලේ ඇති කිරි බැරලයකින් කෝප්පයක් පිරෙන්නට කිරි ගෙන බොන ලෙසයි. එතැනින් පටන් ගත් හෙතෙම අද කීර්තිධර රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයෙක්, ගත් කතුවරයෙක්, ගුරුවරයෙක් මෙන්ම රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය පිළිබඳ විශේෂඥයෙක් ද වෙයි. ඔහුට අනුව සිංගප්පුරුවේ රහස ලී ක්වාන් යූ මහතාගේ අභීත නායකත්වයෙන් සන්නද්ධ වූ ත්‍රිවිධ සැලැස්මකි. එය නම් වශයෙන්,
  1. Meritocracy නොහොත් කුසලතාවය මත පමණක්ම පදනම් වී තනතුරු ලබා දීම
  2. Pragmatism නොහොත් ප්‍රායෝගිකත්වය මත පමණක් උපාය මාර්ග සඳහා සිද්ධාන්ත තෝරා ගැනීම (ප්‍රායෝගිකවාදය)
  3. Honesty නොහොත් අවංකභාවය

ලෙස ලැයිස්තුගත කල හැක. අපට නැති එහෙත් සිංගප්පූරුවට ඇති දෑ එපමණකි. ඒ හැර අපට ඇති ස්වභාවික සම්පත්, දේශගුණය, සාරවත් පස, දැනුම හා කුසලතා වැනි බොහෝ දේ සිංගප්පූරුවට නැත. දැන් ඉහත ත්‍රිත්වයෙන් කීයක් මේ දෙදෙනාට හෝ අනෙකුත් අපේක්ෂකයන්ට තිබේද යන්න සළකා බැලීම පාඨක ඔබට භාර කරමි. අපට වරදින්නට හේතුව, මෙකී සළකා බැලීම නිවැරදි ලෙස කිරීමට ඔබත් මමත් ඡන්දදායකයන් ලෙස අපොහොසත් වීමය.

සිංගප්පූරුවේ තුන්වන අග්‍රාමාත්‍යවරයා ලෙස පත් වූ ලී ෂැන්ග් ලූන්ග් මහතා, එම ධූරයට පත් වූයේ, "ලී ක්වාන් යූ ගේ පුතා" යන නිර්ණායකය මත නොවේ. ලී ෂැන්ග් ලූන්ග් කේම්බ්‍රිජ් සරසවියේ දීප්තිමත් ශිෂ්‍යයෙකි. හෙතෙම ගණිතය පිළිබඳ උපාධිධරයෙකු මෙන්ම සිංගප්පූරු රාජ්‍ය හමුදාවේ බ්‍රිගේඩියර් ජෙනරල් වරයෙක්ද වේ. අපේ ඈයන්ගේ පුතාලා ගැන කතා කරන්නට පටන් ගත්විට මහා අපුලක් දැනෙන බව අපි නිතර අසා ඇත්තෙමු.

කැලය මාරු වූවාට කොටියාගේ පුල්ලි මාරු වන්නේ නැත. "ඔවුන් තවම ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශන සිදුකර නොමැති" වූවාට, තොප්පිය දැමීමට පමණක් සීමා නොවී අවශ්‍ය තැන්හිදී තත්වය තේරුම් ගැනීම සඳහාද, ඔළුව නම් මිනිස් ශරීරයෙහි ඇති වැදගත්ම ඉන්ද්‍රිය පාවිච්චි කරන්නේ නම් මේ දෙකට්ටුව ගේ ප්‍රතිපත්ති ගැන සිතාගැනීමට අපහසු නැත. යුද්ධය අහවර කල ජනාධිපතිට පමණක් නොව ඉන් පෙර රට කල සියලු විධායක ජනාධිපතිවරුන්ට ජන වරම් දුන්නේ යුද්ධය ඉවර කරන්නට මිස යුද්ධය අතගාන්නට නොවේ. වෙනෙකක් තබා, පරයින් පන්නන්නට අත්වැල් බැඳගත් ජාතීන් දෙකක් කුළල් කාගන්නා තැනකට තල්ලු කලේද ඔය කියන ජනාධිපතිලාගේ ගොන් කම් ය. යුද්ධය ඉවර කිරීම ජනාධිපතිගේ රාජකාරිය විය. ඒ රාජකාරිය අභිමුව ජනාධිපතිත් රාජ්‍ය සේවකයෙක් මිස මහරජාණන් කෙනෙක් නොවේ. රාජකාරිය ඉටු කල පසු එයට හිලව් වෙන්නට රට කාබාසිනියා කරදැමීමවත්, "මමයි යුද්දෙ කලේ" යැයි පම්පෝරි ගසමින් යුද්ධය වෙනුවෙන් වෙඩි කෑ, එම වෙඩි උණ්ඩ ලයෙහි දරාගෙන ජීවත් වෙන වීරයන්ව මහපාරේ ඇදගෙන ගොස් දඟගෙයි ලෑමවත් සදාචාර සම්පන්න සාධාරණ සමාජයකට ගැලපෙන දෑ නොවේ. පසුකාලීනව, අප දේවත්වයෙන් ඇදහූ එවන් වීරයන්ද, ප්‍රසිද්ධ වේදිකාවේ අන්‍යන්ට "කලවැද්දා" යැයි පරිභව කරමින් හැසිරෙන්නට පටන් ගැනීම ජාතියේ අවාසනාවකි. එමෙන්ම බොහෝ දියුණු යැයි සම්ම්ත රටවල ඉතාම මිල අධික සේවාවන් වන අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍ය යනාදිය සියළු දෙනාට නොමිලේ ලබාදෙන රටකට, තම "සදාදරණීය පියාගේ වැඩපිළිවෙල" ඉදිරියට ගෙන යමින් පිනට ගෙවල් දොරවල් හදාදෙන්නට යාම කිසිසේත්ම ඔරොත්තු නොදෙන්නක් බවත්, පුළුල් රැකියා වෙළඳපොලක් නොමැති රටක සියළු උපාධිධාරීන්ට පත්වීම් ලබාදෙන්නට යාම, ඔරොත්තු නොදෙන්නක් මෙන්ම කිසිසේත්ම ප්‍රායෝගික නොවන බවත් කිවයුතුමය. හොඳම විහිළුව වන්නේ, මීට අදාල ප්‍රවෘත්ති විකාශයේ, එම අපේක්ෂකයාගේ මෙම ප්‍රකාශයෙන් අනතුරුව ඊළඟට විකාශය වූ ප්‍රවෘත්තියයි. වත්මන් මහබැංකු අධිපති ආචාර්ය ඉන්ද්‍රජිත් කුමාරස්වාමි මහතාගේ ප්‍රකාශයක් වූ එයට අනුව, කවුරු ජනාධිපති වුවත් ඉදිරි වසර තුන තුල රටේ ආර්ථිකය පවත්වාගෙන යාමට වසරකට අමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 3 බැගින් ණය ලබාගත යුතුය. මේ පිනට දෙන්නට කතා කරන්නේ එහෙව් රටකය. ඔය කියන හැටියට පිනට දෙන්නට, සදාදරණීය පියාගෙන් උරුම වූ හතර මහා නිධාන දහපහලොස්දාහක් ඇතිවා වියයුතුය. සෑම වසරකම, පෙර වසරට වඩා වැඩිපිරිසක් සමෘද්ධි ලාභීන් බවට පත් වෙමින් සිටින රටක්, දිනපතා හයර් දුවන්නට අළුතෙන් ත්‍රිරෝද රථ මහපාරට වැටෙන රටක් දියුණු රටක් වන්නේ කෙසේදැයි මට වැටහෙන්නේ නැත.

අපි හොඳ හැටියට නාගෙන ඇත්තෙමු. අවුරුදු 72ක් තිස්සේ තට්ටු මාරු ක්‍රමයට රට කාබාසිනියා කරන්නට යැංකි ඩිංකි නඩයටත් කුරහන් සාටක නඩයටත් තට්ටු මාරු ක්‍රමයට ඡන්දය දුන්නේ අමෙරිකාවෙන් නොව අපමය. 2015 ජනවාරි 08 වෙනිදා එය තට්ටු මාරුවෙන් හයිබ්‍රිඩ් ක්‍රමයකව මාරු වී හවුලේ රට කන්නට පටන් ගත්තේය. දැන්වත් දේශපාලුවන් වෙනුවට අප දිනිය යුතුව ඇත. ඒ සඳහා අවශ්‍ය වනුයේ කෘෂිකාර්මික සහ කාර්මික (මෘදු හා දෘඩ) යන අර්ථ ක්‍රම දෙකම සම සමව සමබරව යොදාගැනෙන ව්‍යවසාය මත පදනම් වූ අර්ථ ක්‍රමයකි. එම සංකීර්ණ, දීර්ඝ කාලීන වැඩ පිළිවෙල සකස් කිරීමට සහ ක්‍රියාත්මක කිරීමට අවශ්‍ය දැක්ම, ආකල්ප, අභීත බව, නම්‍යශීලීත්වය, උපාය මාර්ගික ඥානය, සමාජ සහකම්පනය වෙත ඇති සංවේදීතාව යන සියල්ලෙන්ම හෙබි නායකත්වයක් අපට අවශ්‍යව තිබේ. මට පෙනෙන හැටියට මේ දෙදෙනාටම මේවායින් යම් යම් ගුණාංග ඇතත්, ඔවුන් දෙදෙනාගේ න්‍යාය පත්‍රයන් අනිවාර්යයෙන්ම සිය තක්කඩි සහචරයන්ගේ ඕනෑ එපා කම් මත පමණක්ම පදනම් වන බව ඉතාම පැහැදිලිය. එම නිසා එතැනින්ම මේ දෙදෙනාම කැපී යා යුතුය. තුන්වන බලවේගය ලෙස සැලකෙන අපේක්ෂකයාටත්, බරසාර වචන වලින් පරිපූර්ණ කථා ඉදිරිපත් කරනවා වෙනුවට, බුද්ධිමත් ඡන්දදායක සමාජය හමුවේ දක්වන්නට බොහෝ ශිල්ප ඇත. එසේ ශිල්ප දක්වා තම සුදුසුකම් තහවුරු කරන්නට බැරිනම්, එකී තුන්වන අපේක්ෂකයාත් නියත වශයෙන්ම කැපී යා යුතුය. සරල වශයෙන් ගත් කල, ඉහත සඳහන් ත්‍රිවිධ නිර්ණායකයන් හා කුඩා හෝ නොගැලපීමක් ඇති සියළු අපේක්ෂකයන් කපා දැමීම, අපට ඇති එකම විසඳුමයි. එය කල හැක්කේද අපට පමණයි.

Sunday, June 11, 2017

නිදහස් අධ්‍යාපනය හා කුහක කම

මිනිසාට උපතේදී හිමිවන, මරණින් මතුවටත් වලංගු වන අයිතිවාසිකම් ගණනාවකි. නානාවිධ එවන් අයිතීන් අතර අධ්‍යාපනයට හිමිවනුයේ සුවිශේෂී ස්ථානයකි. විශේෂයෙන්ම ලාංකීය සන්දර්භය තුල අධ්‍යාපනය යනු එක්තරා ආකාරයක "ගොඩයාමේ" මාර්ගයක් ලෙස අරුත් නිරූපණ ලබා ඇති බව අපි දනිමු. මේ කියන ගොඩයාම හා ඒ හා බැඳුනු කරුණු කාරණා කවරාකාර වුවද වර්තමාන සමාජ සන්දර්භය තුල මෙම කාරණය යම්තාක් දුරකට හෝ සත්‍ය වන බවද අපට අවිවාදයෙන් පිළිගත යුතුව ඇත.
මෙහි ඉතිරිය සම්පූර්ණ කරනට මතුයෙන් මම මා ගැන මදක් කතා කරනට කැමැත්තෙමි. මම මේ මොහොත වන විට මෘදුකාංග නිෂ්පාදනය හා සම්බන්ධ ලංකාවේ ප්‍රමුඛ පෙළේ ආයතනයක මෘදුකාංග ඉංජිනේරුවෙකු ලෙස සේවය කරමින් සිටිමි. ඒ තැනට පැමිණ සිටින මම, පෞද්ගලීකරණය වූ නිදහස් අධ්‍යාපනයක් ලබා එම ස්ථානය අත් කරගත්තෙක් වෙමි. ඒ, අන්තර්ජාතික විශ්ව විද්‍යාල වර්ගීකරණයේ, මේ වන විට අප රටේ ඉහළම තත්වය හිමි කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ තොරතුරු තාක්ෂණවේදී උපාධිය බාහිර ශිෂ්‍යයෙකු ලෙස සම්පූර්ණ කිරීමෙනි (ඔව්! බාහිර, ඒ කීවෙ එක්ස්ට(ර්)නල්). එය ලබා ගත්තේ ඒ සඳහා විශ්ව විද්‍යාල ලියාපදිංචි, විභාග හා ඇගයීම් ගාස්තු ලෙස කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයට රු.60000.00 කට වැඩි මුදලක් ද, දේශන හා නිබන්ධන ගාස්තු ලෙස, රටේ නම ගිය පෞද්ගලික උසස් අධ්‍යාපන ආයතනයකට ආසන්න වශයෙන් රු.150000.00 මුදලක් ද ගෙවීමෙන් අනතුරුවය. සමස්ත වශයෙන්, රටේ නිදහස් අධ්‍යාපනයට පින් සිදුවන්නට, එම අධ්‍යාපන සුදුසුකම ලබා ගැනීම සඳහා මට ආසන්න වශයෙන් රු. 210000.00ක් පමණ වියදම් කරන්නට සිදුවිය. 
මේ ගණන් මිනුම් මෙලෙසින් ලියා දැක්වූයේ, මාගේ කෙරුවාව ගැන හෝ මාගේ ක්‍රය ශක්තිය පිළිබඳව පම්පෝරි ගසන්නට නොවේ. එමෙන්ම ඒ වියදම කිරීමට සිදුවීම ගැනවත්, කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය මාගෙන් මුදල් අයකිරීම පිළිබඳව වත් මට කිසිදු අන්දමක තරහක්, ක්‍රෝධයක් නැත. මා මේ කතාන්දරය කීවේ අද කාලේ අපේ රටේ ඩිග්ගිරියක් ගහන්නට යන අයෙකුට දරාගන්නට වෙන සන්තෑසිය ගැන ඉතා කුඩා අදහසක් ඔබට ලබාගන්නටය. ලංකාවේ වත්මන් තෘතීයික අධ්‍යාපන පද්ධතිය තුළ මේ රු.210000.00 යනු මගේ දැනුමේ හැටියට අවමතර වියදම වේ. මෙම ගණන, තමුන් හදාරන විෂය පථය අනුව වෙනස් වේ. බොහෝ පෞද්ගලික ආයතන තුල මෙම ගණන 3න් හෝ 4න් ගුණ කල යුතුය. වැරදීමකින් හෝ විෂයක් අසමත් වුවහොත් නැවත දේශන ගාස්තු සහ විභාග ගාස්තු වෙන වෙනම ගෙවිය යුතුය. බෝඩින් ගාස්තු ගෙවිය යුතුය. කන්නට බොන්නට වියදම් කළ යුතුය. මෙකී නොකී සියල්ලම එකතු කොට ගත් කල, සමහර අයෙකු අධ්‍යාපනය සඳහා කරන වියදම (හෝ ආයෝජනය ) රු. මිලියන 1.5කුත් ඉක්මවිය හැක. මෙය පෞද්ගලික වෛද්‍ය උපාධියක් නම් ඉහත කී මිලියන 1.5 තවත් හයේ සිට දහය දක්වා ගණනකින් අනිවාර්යයෙන්ම ගුණ කල යුතුය. අධ්‍යාපන සුදුසුකමක් පෞද්ගලික අංශයෙන් හිමිකරගන්නට යන තැනැත්තෙකුට හැප්පෙන්නට සිදුවන මූල්‍යමය අභියෝගය හා සම්බන්ධ ඉලක්කම් ඒ පරිදී වේ.
සයිටම් (SAITM) නැතහොත් තාක්ෂණය සහ වෛද්‍ය විද්‍යාව සඳහා වන දකුණු ආසියාතික ආයතනය, වත්මන් ලංකාවේ සියළුම ක්ෂේත්‍ර වල බරපතල ආන්දෝලනයකට තුඩු දී ඇති මාතෘකාවකි. ඊයේ පෙරේදා දිනෙක මා දුටු හැටියට කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ සිසුන්, ඔවුන් විසින් කොළඹ වෛද්‍ය පීඨය ඉදිරි පස පාර අයිනේ අටවාගත් පැලක වාසයට පැමිණ දින 493කි. පේරාදෙණිය වෛද්‍ය පීඨ සිසුන් මහපාරේ වාසයට සපැමිණ ද එතරම්ම කලක් ගත වී ඇත. පේරාදෙණිය ගලහ මංසන්ධිය, කොළඹ කොටුව හා ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය ඉදිරිපිට, කොළඹ විහාරමහාදේවී උද්‍යානය අසල ආදී මෙකී නොකී ස්ථානවල කෙළවරක් නැති උද්ඝෝෂණ පෙළපාලි ය. පොලිස් කැරලි මර්දන ඒකකයට බවුසර් වලට වතුර පිරවීමෙන්, කඳුළු ගෑස් ගැසීමෙන්, රබර් උණ්ඩ වලින් වෙඩි තැබීමෙන්, බැටන් පොලු ප්‍රහාර දියත් කිරීමෙන් කෙළවරක් නැත. පාරේ එදිනෙදා වැඩට යන අපට කඳුළු ගෑස් කෑමෙන්, රථවාහන තදබද තුල කාලය, ශ්‍රමය හා ධනය කාබාසිනියා කර ගැනීමෙන් සහ අතොරක් නැතිව නිදහස් අධ්‍යාපනය වෙනුවෙන් දත කට විකාගෙන විප්ලව කරන, මහපාරේ යකා නටන "අන්තරේ උත්තමයන්ගේ" නිදහස් අධ්‍යාපනය වෙනුවෙන් බදු ගෙවීමෙන් කෙලවරක්ද නැත.
ඕනෑම රටක, නැතහොත් ඕනෑම අධ්‍යාපන පද්ධතියක ඇති මූලික අභිමතාර්ථ තුනකි. ඒවා නම්
  1. දැනුම
  2. කුසලතා
  3. ආකල්ප
යනාදී වශයෙන් වේ. රොබට් ග්වෝ (Robert Kuok) යනු වර්තමාන මැලේසියාවේ අංක එකේ ධනවතා වේ. ෆෝබ්ස් (Forbes) සඟරාවට අනුව 2016 මාර්තු මස වන විට ඔහුගේ මුළු වටිනාකම අමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 11.3ක් ව පැවතුනි. ඔහු වරක් පැවසූ පරිදී "When I hire I look for great attitudes. I don't look for MBAs or PhDs." තේරෙන සිංහලෙන් කිවහොත්, ඔහුගේ සමාගම් වලට බඳවා ගැනීමේදී, අධ්‍යාපන සුදුසුකම් වලට වඩා වැඩි තැනක් යහපත් ආකල්ප වලට හිමිවන බවය. එමෙන්ම, ප්‍රකට ලේඛකයෙකු සහ අභිප්‍රේරණ කථිකයෙකු (motivational speaker) වන සයිමන් සිනෙක් (Simon Sinek) ට අනුව "You don't hire for skills, you hire for attitudes. Skills you can always teach." නොහොත්, ඔබව රැකියාවකට බඳවා ගැනීමේදී වඩා වැඩි බරක් හිමිවනුයේ ඔබගේ ආකල්ප වලට මිස ඔබගේ කුසලතාවන්ට නොවේ. මන්ද කුසලතාවක් අත්පත් කරගැනීමට නම් හොඳින් පුහුණුව ලැබීම පමණක් ප්‍රමාණවත් වේ. යහපත් ආකල්ප ඇති අයෙකුට එම පුහුණුව ලබාදීම සහ එය සම්පූර්ණ කිරීම කජු කනවා හා සමාන සෙල්ලමක් වේ. අවශ්‍ය වනුයේ යහපත් ආකල්ප සමග හොඳ මූලික දැනීමක් පමණි.
මෙකී ආකල්ප පිළිබඳව කතාව මදකට පසෙකින් තබා, මීට මාස කිහිපයකට පෙර මාගේ නෙත ගැටුණු මෙම බ්ලොග් ලිපිය දෙසට ඔබේ අවධානය මෙතැන් පටන් ගෙනයනු කැමැත්තෙමි. සත්‍ය වශයෙන්ම මෙම ලිපිය, එය අඩංගු බ්ලොග් අඩවිය පවත්වාගෙන යනු ලබන ෆාතිමා හනිෆා මෙනෙවියගේ අදහස් නොව, කොළඹ වෛද්‍ය පීඨයේ තෙවන වසරේ සිසුවෙකු විසින් ලියන ලද්දකි (තෙවන වසර යන්න bold කර underline කර ඇත්තේ ඇයි? එයට පිළිතුර පසුව බලාපොරොත්තු වන්න). එම කරුණු මේ බ්ලොග් අඩවිය හා ඈඳා ඇති බව පෙනේ. එම ලිපියේ මාතෘකාව ලෙස යොදා තිබුණේම අතිශය රසවත් වචන තෝරාගැනීමක් වන "කුහකයින් කීමට පෙර කියවන්න! ඔබ දැනුවත්ද? " යන්නය. මෙතුවක් කලක් මෙම ප්‍රශ්නය හා සම්බන්ධව කට නොඇර සිටි මම, මෙම ලිපිය දෙතුන් වරක් මුල සිට අගට කියවීමෙන් අනතුරුව, මේ ලියන්නේ ඉහත කී ලිපියේ අඩංගු, නිර්ව්‍යාජ, අවංක කමේ බැටළු හම තුල සැඟවගත් කුහක කමේ හිවල් ගතිය පෙන්වාදෙන්නටය. කරුණාකර මතක තබාගන්න! මේ ප්‍රහාරය "දොස්තරලාට" එරෙහිව මිස "ජීවකයන්ට" එරෙහිව නොවේ. මේ කරන්නේ වෛද්‍ය වෘත්තීයේ බර හෑල්ලු කිරීමක් නොවේ. එසේත් නැතිනම් SAITM මත සුදුහුණු ගෑම නොවේ. SAITM කෙරුවාව හරියන්නේ නැති බවට තර්ක දෙකක් නැත. කරුණාකර වල්ගය පාගාගැනීමෙන් වලකින්න! මේ කියන්නේ අනෙක් විෂයයන් ද වෛද්‍ය වෘත්තිය තරම්ම අමාරු, අසීරු බව මිසක් වෛද්‍ය වෘත්තිය ලේසිය කියා නොවේවැඩේට බහිමු!
ඉහත ලිපියේ පටුනට පසුව ඇති ඡේදයේ, පස්වන වාක්‍යය දෙස බලන්න. එය "තව කෙනෙකුගේ ජීවිතය පිළිබද තීරණ ගැනීමේ බලය මුදලට විකිණීමද වඩා සාදාරන නැතිනම් සුදුස්සාට එය ලබා දීමද?" යනාදී වශයෙන් වේ. එහි කිසියම් අවුලක් ඇති  බව ඔබට පෙනේද? තවමත් නොදුටුවේනම් යටි ඉරකින් සලකුණු කර ඇති වාක්‍යාංශය දෙස නැවත බලන්න. මා දන්නා පරිදී වෛද්‍යවරයෙකුට ඇත්තේ ජීවිත ජීවත් කරවීම පිළිබඳ "වෘත්තීයමය වගකීමක් හා වගවීමක් (professional responsibility and accountability)" මිස, ජීවිත පිළිබඳ "තීරක බලයක් (decisive power)" නොවේ. එම වචන භාවිතය අත්වැරදීමකැයි කෙනෙකුට තර්ක කල හැක. එසේනම් එය නැවත නැවත සිදුවන "යකාගේ මහා එකාගේ ජාතියේ" අත්වැරදීමක් විය යුතුය. මන්ද, එකම වරද නැවත නැවතත් සිදුවී තිබේ. තවෙකෙකුට එය වචනයේ තේරුම හරිහැටි නොදැනීම නිසා සිදුවූ වරදක් ලෙස එය අර්ථකථනය කල හැක. වචන වල තේරුම නොදන්නේ නම් එක්කෝ නිවැරදි තේරුම සොයාගෙන, තැනට ගැලපෙන නිවැරදි වචන භාවිත කල යුතුය. එසේ නොහැකිනම් නොදන්නා දෙමළෙට ගිහින් වරිගය නසා නොගෙන වැඩක් බලාගෙන සිටිය යුතුය. එක් පුද්ගලයාට  හිමි කර්ම ශක්තියට සහ චිත්ත ශක්තියට පමණක් ම ගතහැකි "ජීවිතය පිළිබඳ තීරණය", සක්කරයාට මහබඹාට වත් ගත නොහැකි "ජීවිතය පිළිබඳ තීරණය" ගැනීමට ඇති සුදුසුකම් ගැන තවමත් විශ්ව විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනයෙන් අඩක්වත් නිම කර නැති තෙවන වසරේ සිසුවෙකු හිමිකම් කියවන්නේ නම්, එතන මා ඉහතින් සඳහන් කල "ආකල්ප" පිළිබඳ බරපතල ගැටළුවක් නොවන්නේ වේද? "දොස්තර" කෙනෙකු වන්නට රෑ එළිවන තුරු ක්‍රෑම දමා, ගිරවා දමා විභාග ගොඩයාමත්, ප්‍රොෆාට මුට්ටිය අල්ලා හෝ මොනවා හෝ මගුලක් කර ෆයිනල් එග්සෑම් සහ ප්‍රැක්ටිකල් ගොඩ දැමීමත් ප්‍රමාණවත් වේ. හැබැයි එය "ජීවකයෙකු" වීමට කොහෙත්ම ප්‍රමාණවත් නොවේ. ජීවකයෙකු වන්නට මුලින්ම අනෙකාට හිමි නිසි ගෞරවය ලබා දෙන්නට උගත යුතුය. දෙවනුව මනුෂත්වය සහ එහි හැටි සොබාව හරිහැටි වටහාගත යුතුය. ජීවිත පිළිබඳ තීරක බලය ඉල්ලා බෙරිහන් දෙන මේ පුතයාට ජීවකයෙකු විය හැකිද? තීරණය ඔබට භාරය.
මේ දක්වා මා සාකච්ඡාවට බඳුන් කළේ ඉහත ලිපියේ මට එතරම්ම අදාළ නොවන හරිය ය. අදාළ වන හරියද මීට දෙවෙනි නැත. පහතින් දැක්වෙනුයේ ඒ අදාළ හරිය ය. එම ලිපියට අනුව එය එහි තුන්වන කොටසය. මම එය එලෙසින්ම පිටපත් කරමි.

3.අනෙක් සියළු පාඨමාලා වලට අදාළ නැති වෛද්‍ය විද්‍යාවට පමණක් අදාළ අමුතු නීතියක් ඇයි?
මේ උදාහරණය කිසිදු රැකියාවක් හෝ පාඨමාලාවක් පහත් කිරීමට නොවේ. යමෙක් IT ක්ෂේත්‍රයේ උපාදියක් ලබා රැකියාවක් කරනවා යයි සිතමු.ඔබට software code එකක් අමතක වුවහොත් එය google කර ඔබේ කටයුත්ත කල හැකියි.accountant කෙනෙකුට ඉගන ගත් theory කොතරම් අමතක වුවත් සතියක් එක සමාන ගිණුම් කටයුතු වල යෙදෙන විට,ඊලග වාරයේ ඔහුට එය කල හැකියි,එනම් ඔහුට field එකෙන් ඉගන ගත හැකියි.නමුත් ඔබ වෛද්‍ය වරයෙකු වී හදිසි ලෙඩෙකු පැමිණි විට ඔහුට ප්‍රතිකාර කරණ සැටි google කල නොහැකියතනිව වාට්ටුවක් බාරව සිටින විට අසා ගන්නට කෙනෙකු නැත.ඔබට field එකෙන් ඉගන ගන්නා තුරු හමුවන රෝගීන් මිය යනු ඇත.එකිනෙකට වෙනස් රෝග දහස් ගණනක් හා ප්‍රතිකාර මතක තබා ගැනීමට ඉහල මතක ශක්තියක් අවශ්‍ය බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නොවේ. සමහරුන් සිතා සිටින්නේ වෛද්‍ය විද්‍යාලයක් යනු ලෙඩය සහ බෙහෙත කියා දෙන ආයතනයක් බවයි.වෛද්‍යවරු දන්නේ පෙනඩෝල් විටමින් පෙරිටන් වැනි බෙහෙත් කීපයක් පමණක් බවයි.ඔබ හැමදාම සෙම්ප්‍රතිෂාව හා උණට බෙහෙත් ගන්නට ගොස් විවිද බෙහෙත් අපේක්ෂා කිරීම විහිළුවක් නොවේද?

රසවත් නොවේද? මදක් සිටින්න. මෙහි වාක්‍යයක් වාක්‍යයක් ගණනේ සලකා බලමු.
  1. අනෙක් සියළු පාඨමාලා වලට අදාළ නැති වෛද්‍ය විද්‍යාවට පමණක් අදාළ අමුතු නීතියක් ඇයි? 
    • හොඳ ප්‍රශ්නයකි. එයට ඔබ දුන් පිළිතුරු වලට පිළිතුරු පහතින්...
  2. මේ උදාහරණය කිසිදු රැකියාවක් හෝ පාඨමාලාවක් පහත් කිරීමට නොවේ. 
    • මේ වාක්‍යය මා ඉහතින් සඳහන් කල "බැටළු හම"යි.
  3. යමෙක් IT ක්ෂේත්‍රයේ උපාදියක් ලබා රැකියාවක් කරනවා යයි සිතමු. ඔබට software code එකක් අමතක වුවහොත් එය google කර ඔබේ කටයුත්ත කල හැකියි.
    • පිළිතුරු වශයෙන් මට කියන්නට ඇත්තේ "රෙද්ද තමා!" කියා පමණි. මොහුට අනුව Google යනු සියල්ල දත් නොහොත් "අනන්ත ජින" ය. Software code එක Google කර මෘදුකාංග ලිවිය හැකි නම් මේ වන විට අපට රැකියාවල් නැති විය යුතුය. මෙය මොහුට පමණක් නොව "තොරතුරු තාක්ෂණ වෘත්තීයවේදීන්" ලෙස තමුන්ව හඳුන්වා ගන්නා බොහෝ දෙනෙකුට වැරදුනු තැන ය. මෙවන් මුග්ධ චින්තනයන් නිසා ලංකාවේ තොරතුරු තාක්ෂණ ක්ෂේත්‍රයට වැදුණු හෙණ ගෙඩිය ගැන කතා කරන්නට ගියොත් මේ ලිපිය බොහෝ දිගු වනු ඇත. ඒ ගැන අපි පසුවට සාකච්ඡා කරමු.
    • කොයි හැටි වෙතත් මේ "වෙන්ඩ දොස්තර" මහතාට මේ ටික නම් කිව යුතුය. මෘදුකාංග ඉංජිනේරු විද්‍යාව පිළිබඳ හරිහැටි නොදන්නේ නම් පහත සඳහන් මාතෘකා පිළිබඳ සබුද්ධිකව සහ සවිඥානිකව කියවන ලෙසත්, පහතින් ඇති වෙබ් අඩවි වල ඇති කරුණු පිළිබඳව විමසා බලන ලෙසත් යෝජනා කරමි.
    • මේ අවසානයට ඇති වෙබ් අඩවි තුන පිළිබඳව යමක් සඳහන් කළයුතුමය. එනම් ඒ සියල්ලක්ම, මෘදුකාංග ඉංජිනේරුවන් අතින් සිදුවූ වැරදි නිසා මිනිසුන්ට ජීවිතයෙන් වන්දි ගෙවන්නට සිදුවූ අවස්ථාවන් ගණනාවක් අතුරෙන් කිහිපයක් පමණි. මේවා මෙසේ පෙළගස්වන්නට සිදුවීම ගැන මම අතිශයින්ම කණගාටු වෙමි. මන්ද යත්, මාද තොරතුරු තාක්ෂණ වෘත්තීයවේදියෙකු වන නිසාය. මා කටයුතු කරන ක්ෂේත්‍රයේ උදවියගේ වැරදි නිසා මිනිසුන් හට ජීවිතයෙන් වන්දි ගෙවන්නට සිදුවීම මට ලැජ්ජාවට කරුණකි. මේ සියල්ලක්ම සිදුවීමට මුල්ම සහ එකම හේතුව වෙන අන් කවරක්වත් නොව "තමාගේ වෘත්තීයමය වගකීම (professional responsibility) පැහැරහැරීම නිසා අත් වූ අවාසනාවන්ත ඉරණම්" වේ. සංක්ෂිප්තව කිවහොත් මෘදුකාංග සංවර්ධකයා (Software developer) තම වෘත්තීයමය වගකීම හරිහැටි වටහාගන්නා තුරු, ඒ අනුව කටයුතු නොකරන තාක් ඔහු/ඇය මෘදුකාංග ඉංජිනේරුවෙකු (Software Engineer) නොවේ. එපරිද්දෙන්ම තම වෘත්තීයමය වගකීම හරිහැටි වටහාගෙන ඒ අනුව කටයුතු නොකරන තාක්, හේ නිකන්ම නිකන් "දොස්තර" කෙනෙකු විනා නියම වෛද්‍ය නිලධාරියෙකු, නොහොත් ජීවකයෙකු නොවේ.
  4. accountant කෙනෙකුට ඉගන ගත් theory කොතරම් අමතක වුවත් සතියක් එක සමාන ගිණුම් කටයුතු වල යෙදෙන විට,ඊලග වාරයේ ඔහුට එය කල හැකියි,එනම් ඔහුට field එකෙන් ඉගන ගත හැකියි.
    • මේ ගැන කියන්නට මම ගිණුම්කරණය ගැන නොදන්නෙමි. නමුත් මම එක දෙයක් දනිමි. එනම්, වරලත් ගණකාධිකාරවරයෙකු වීමට, එසේත් නැතිනම් එම රාජකීය සන්නසට (Royal Charter) උරුමකම් කියන්නට, මේ කියන ජාතියේ ගණකාධිකාරීවරුන්ට නම් මේ කපේදී නොහැකි බවය.
  5. නමුත් ඔබ වෛද්‍ය වරයෙකු වී හදිසි ලෙඩෙකු පැමිණි විට ඔහුට ප්‍රතිකාර කරණ සැටි google කල නොහැකිය, තනිව වාට්ටුවක් බාරව සිටින විට අසා ගන්නට කෙනෙකු නැත.
    • ඔය කියන හදිසි ලෙඩුන් ගැන මා අසා ඇති පරිදී නම් මුලින්ම කෙරෙනුයේ රෝගියාගේ හදිසි තත්ත්වය පාලනය කිරීම සඳහා අවශ්‍ය මූලික ප්‍රතිකාර, එසේත් නැතිනම් ප්‍රථමාධාර ලබාදීමය. මෙය සාමාන්‍යයෙන් එදිනෙදා ගෙදර දොරේදී ලබාදෙන ප්‍රථමාධාර වලින් එහා ගිය වෛද්‍ය ප්‍රථමාධාර වේ. එම ප්‍රථමාධාර වල මූලික අරමුණ වනුයේ රෝගියාගේ ජීවිතය බේරාගැනීම, තත්ත්වය තවදුරටත් භයානක වීම වැලැක්වීම සහ සුවවීම ඉක්මන් කරවීමයි. මෙහිදී බොහෝ විට සිදුවනුයේ රෝගියාගෙ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය හා සම්බන්ධ තීරණාත්මක දර්ශක (vital indicators) ඒවායේ සාමාන්‍ය අගයන් වල පවතීද යන්න පරීක්ෂා කිරීමත්, එසේ නොවන්නේ නම් ඒවා එම සාමාන්‍ය අගයන් කරා පාලනය කිරීමත්ය. උදාහරණ වශයෙන් හෘත් ස්ඵන්දන වේගය හා රිද්මය, රුධිර පීඩනය, ශ්වසන මාර්ගය සහ ශ්වසනය යනාදිය සලකා බැලිය හැක. රෝග නිශ්චය පටන් ගනුයේ මින් අනතුරුවය. එයද, ඔය කියන සීමාවාසික වෛද්‍යවරුන් අතින් සිදුවන්නක් නොවේ. බොහෝවිට එය රෝහලේ වාට්ටු වල සිටින උපදේශක වෛද්‍ය නිලධාරීන් හෝ ලේඛකාධිකාරීවරුන් හෝ අතිනි. ඒ තැනට එන්නට විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය සහ සීමාවාසික පුහුණුව පමණක් සෑහෙන්නේ නැති බව නොකිවමනාය. මේ කියන්නේ ඉහතින් සඳහන් කල මූලික ප්‍රතිකාර වල බර හෑල්ලු කරන්නට නොවේ. එම ප්‍රතිකාර වල අරමුණ මා මුලින්ම සඳහන් කළේ එම නිසාය. නමුත් වෙදකමේ මුළු වපසරියට සාපේක්ෂව එය ඉතා කුඩා ප්‍රතිශතයක් බව අප පිළිගතයුතුමය. ඒ ටිකත් ලේසි නැත. කොහෙත්ම ලේසි නැත. මේ කියන්නේ ඒවා ලේසිය කියා නොවේ. නමුත් එම වැඩ ප්‍රමාණය ඔය දඟලන තරම් ලොකුත් නැති බවත් කිවයුතුමය.  රජයේ විශ්වවිද්‍යාල වලින් සමත්ව සීමාවාසික පුහුණුව අවසන් කරන තැන දක්වා, වෛද්‍යවරුන් දින 2190ක පුහුණුවක් ලබන්නේ ඔය කියන මූලික වැඩකොටස හරිහැටි නිවැරදිව ඉටුකරන්නටය. නැතිව පොල් ගෑමට නොවේ. දින 2190ක් යනු මේ රටේ තෘතීයික අධ්‍යාපනය නිම කිරීම සඳහා හිමිවන වැඩිම පුහුණු කාලය වන අතර, එය හිමවනුයේ වෛද්‍යවරුන්ට බවද නොරහසකි. පිරුණු කලේ දිය සැලෙන්නේ නැත. ඔය සද්දය එන කලගෙඩි වල හිස්බවට සද්දය සාක්ෂි දරයි.
  6. ඔබට field එකෙන් ඉගන ගන්නා තුරු හමුවන රෝගීන් මිය යනු ඇත.
    • විශ්වවිද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනය ලබන මුළු කාලය පුරාම මළසිරුරු කපා බලමින්, තුන්වන අධ්‍යයන වසරේ සිට වාට්ටු ගණනේම දවස ගෙවමින්, ශ්‍රව්‍ය දෘශ්‍ය මාධ්‍ය ඔස්සේ අසමින් බලමින්, සීමාවාසික පුහුණුව තුලදී උපදේශක වෛද්‍යවරයෙකු යටතේ ඔහුගේ/ඇයගේ අනුදැනුම මත රෝග නිශ්චය කරමින් බැනුම් අසමින් කරන්නේ ක්ෂේත්‍ර පුහුණුවක් (field training) නොවේ නම් වෙන කුමක්ද? මේ "වෙන්ඩ දොස්තර" මහතා එය කුමන නමකින් හඳුන්වන්නේ දැයි මම නොදනිමි. සාමාන්‍යයෙන් නම් එය හඳුන්වන්නේ ක්ෂේත්‍ර පුහුණුවක් ලෙසිනි. උපාධි අපේක්ෂක කාලයේ සිටම field එකේ තබා ඇත්තේ "ගොඩ ඉඳන් පීනන්නට බැරි" නිසා මිස වෙන කවරක්වත් නිසා නොවේ. කතාවේ සාරාංශය නම්, වෛද්‍ය විෂය පථයේ සංකීර්ණත්වයට සාපේක්ෂව ඉහල පුහුණුවක් වැඩි කාලයක් තුල ලබා දේ. එයට සාපේක්ෂව බලන කල තොරතුරු තාක්ෂණ විෂයෙහි සිටින අයට ලැබෙන ක්ෂේත්‍ර පුහුණුව ඉතාම අවම මට්ටමක පවතී. Senior Engineer ලාගෙන් බැනුම් අසමින්, රෑ නිදිමරාගෙන පොත පත කියවමින් දැනුම අලුත් කරගන්නට අපට සිදුව ඇත්තේ ඒ නිසාය.
    • එමෙන්ම මාගේ මතකය දිව යන තවත් කතාවක් නම් මා ඉහතින් සඳහන් කල Therac-25 සම්බන්ධ සිද්ධියයි. එම සිද්ධිය සංක්ෂිප්තව සටහන් කළහොත්, මෙම උපකරණය රෝගීන්ට විකිරණ ප්‍රතිකාර ලබාදීම සඳහා යොදා ගැනුණු උපකරණයකි. නමුත් 1985-87 කාල පරිච්ඡේදය තුලදී, මෙයින් ප්‍රතිකාර ලද රෝගීන් අවම වශයෙන් 6 දෙනෙකුවත් විකිරණශීලී පිළිස්සුම් වලට භාජනය වී තිබිණි. වාර්තා වලට අනුව එයින් තිදෙනෙකු මෙම පිළිස්සුම් තුවාල වල බරපතලකම නිසා මරණයට පත්වී තිබුණි. එම උපකරණයේ දෝෂයට හේතුව වී තිබුණේ, එම උපකරණය ධාවනය වන මෘදුකාංගයේ තිබු එක් ඉලක්කමක වරදකි. එය මාරාන්තික වීමට බලපා තිබුණේ, එම මෘදුකාංගය ලියු ඉංජිනේරුවන්ගේ මාන්නාධික අධි තක්සේරුව සහ භාවිත කල අය විසින් දැනුම් දී තිබුණු ගැටළු වලට අවධානය යොමු නොකිරීමය. මේ එක් සිද්ධියක් පමණි. තොරතුරු තාක්ෂණයේ දියුණුව සහ එහි ව්‍යාප්ත වපසරිය ගැන සලකා බලන කල වෛද්‍ය, ඉංජිනේරු, තාක්ෂණ, කාර්මික, යාන්ත්‍රික, ගගන සහ අභ්‍යවකාශ, නාවික සහ සමුද්‍රීය, කෘෂිකාර්මික යනාදී මෙකී නොකී සියලු ක්ෂේත්‍රවල කටයුතු හා ඍජුව සම්බන්ධව ඇති ක්ෂේත්‍රයකි. එම බද්ධ වීම කෙතරම්ද යත් මේ වන විටත් එම ක්ෂේත්‍ර බොහෝ විට තොරතුරු තාක්ෂණය මත යැපෙන තත්වයට පත් වී තිබේ. කිසියම් මෘදුකාංගයක් නිෂ්පාදනය කිරීමට ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ වූ මොහොතේ සිට එය හා සම්බන්ධ "වසම පිළිබඳ දැනුම (domain knowledge)" ලබාගැනීමට මෘදුකාංග ඉංජිනේරුවන් දරන වෙහෙස ගැන දන්නේ මෘදුකාංග ඉංජිනේරුවන්ම පමණි. අපට ඒවා ගැන පම්පෝරි ගසන්නට වෙලාවක් නැත. ලබාදෙන කර්තව්‍යය හරිහැටි නිමවා තැබීම, එය වැරදුනු පසු, ඒ වැරදීම නිසා පටි රෝල් වුණු පසු හේතු පාඨ කියමින් බෝල පාස් කිරීමට වඩා පහසු බව මෘදුකාංග ඉංජිනේරුවන් වන අපි තරයේ විශ්වාස කරමු.
  7. එකිනෙකට වෙනස් රෝග දහස් ගණනක් හා ප්‍රතිකාර මතක තබා ගැනීමට ඉහල මතක ශක්තියක් අවශ්‍ය බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නොවේ.
    • රෝග "දහස් ගණනක්"? සහ "ඒවාට ප්‍රතිකාර"? එසේනම් සියලු පුස්තකාල වලින් සියලු දත්ත ගබඩා වලින් රෝග පිළිබඳ සියලු කරුණු ඉවත් කරන ලෙස මම යෝජනා කරමි. මන්ද, මේ කියන තරම් මතක ශක්තියක් වෛද්‍යවරුන්ට තිබේ නම් පුස්තකාල වල පොත්වලට ඉඩ, නඩත්තු වියදම් සහ වෙහෙස මහන්සිය, පරිගණක දත්ත ගබඩාවල ඉඩකඩ යනාදිය මෙතුවක් කල් අපි නිරපරාදේ නාස්ති කොට ඇත්තෙමු.
    • මා දන්නා පරිදී නම් මිනිස් මොළය කරුණු ගබඩා කර ගනුයේ කොටස් වශයෙන් මොළයේ බාහිකයේ විවිධ ස්ථාන වලය. එහි ගබඩාවට සීමාවක් ඇත. කිසිදු පුද්ගලයෙකු සඳහා එය අනන්ත වශයෙන් නොපවතී. එසේනම් මේ කියන පරිදි රෝග දහස් ගණනක් සහ ඒවාට ප්‍රතිකාර කටපාඩමින් මතක තබාගන්නේය යන කතාව පිළිගැනීමට තරමක් අපහසු බව නොකිවමනාය. විභාගයකට කටපාඩම් කිරීම වෙනම කරුණකි. නමුත් ඒ කටපාඩම් කරන දෙයින් විභාගයෙන් අනතුරුව අපගේ මතකයේ රැඳෙන්නේ එම කරුණු වල අඩංගු "මුඛ්‍ය වචන (keywords)" සහ එම සංකල්ප පිළිබඳ සවිස්තර කරුණු ඇතුලත් "මූලය (resource)" පිළිබඳ මතක මාත්‍රයක් පමණි. ඒවා මගින් අවශ්‍ය වූ විටෙක අපට අවශ්‍ය කරුණු "උපුටා ගත (extract)" හැකිය. අප පොතපත නිතර කියවන්නේ, විටින් විට ඒවා අන් අයට කියා දෙන්නේ එමගින් මතකය "අළුත්වන (refresh)" වන නිසාය. පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට මතක ශක්තිය වෙනස් වන බව මම අවිවාදයෙන් යුතුව පිළිගනිමි. එසේම, පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට මතක තබා ගත හැකි විෂය ක්ෂේත්‍රයන්ද වෙනස් වන බව නොකිවමනාය. හෘදය වස්තුවේ අඩංගු කපාට, කර්ණිකා, කෝෂිකා ආදී සියළුම කෑලි බෑලි ටික කටපාඩමින් කීමට හැකියාව වෛද්‍යවරයෙකුට ඇතුවා සේම, පාර අයිනේ ගරාජයක වාහන හදන බාසුන්නැහේ කෙනෙකුට, වාහනයක් වාහනයක් ගණනේ ඇති විවිධ එන්ජින් වල සියළුම කොටස් කටපාඩමෙන් කීමේ හැකියාව ඇත. එහි කිසියම් ප්‍රශ්නයක් ඇත්නම්, අදාළ පුද්ගලයින් හා ඔබව මුණගැස්වීමට මා සූදානම්ය. ඔය කියා ඇති මතක ශක්තිය ගැන කතාව නොම්මර එකේ ගොන් කතාවක් වන්නේ ඒ නිසාය. 
  8. සමහරුන් සිතා සිටින්නේ වෛද්‍ය විද්‍යාලයක් යනු ලෙඩය සහ බෙහෙත කියා දෙන ආයතනයක් බවයි.
    • මේ කතාව නම් මට කිසිසේත්ම අදාළ නැත. වෘත්තීයෙන් හෙද නිලධාරිනියක් වූ මාගේ මවගේ වෘත්තීය ජීවිතය හා මම බොහෝ සමීපව සිටියෙමි. ඇයට රාත්‍රී වැඩ මුර ලැබුණු විට ඇය මා හා මාගේ සහෝදරයාව ඇය හා රැගෙන ගොස් අප දෙදෙනාව ඇය රාජකාරි කල ලේ බැංකුවේ තිබු බංකු දෙකක නිදිකරවා පසුවදා අපව පාසල් යැවුවාය. ඒ අතර ඇය තම රාජකාරියද අකුරටම ඉටුකලාය. ඇය මෙන්ම, ඇය හා කුළුපග වෛද්‍යවරුන් හා වෛද්‍යවරියන් දරණා නිමක් නැති වෙහෙස මම දැක ඇත්තෙමි. වෛද්‍ය විද්‍යාලයට තේරුණු මාගේ මිතුරන් කා ඇති කටු මම දැක ඇත්තෙමි. ඒ නිසා මේ ගැන තව දුරටත් කතා කිරීම අනවශ්‍ය බව මාගේ හැඟීමයි.
  9. වෛද්‍යවරු දන්නේ පෙනඩෝල් විටමින් පෙරිටන් වැනි බෙහෙත් කීපයක් පමණක් බවයි.
    • එහෙම වන වෛද්‍යවරුන් ඇත. ඔවුන් නිකන්ම නිකං දොස්තරලාය. ඔවුන්ට විලිලැජ්ජාවක් නැත. රටේ දුප්පතාගේ බදු මුදලින් පිනට ඉගෙන ගෙන, අනෙකුත් වෘත්තිකයන්ටද ගරහමින් උදේ හවා චැනල් සෙන්ටර් ගණනේ රිංගන්නේ එවන් නිර්ලජ්ජිත දොස්තරලාය. චැනල් කලාට කම් නැත. තමුන්ට උගන්වන්නට වියපැහැදම් කල අප්පුහාමි සීයාට, කරුණේ මාමාට, සීලවතී නැන්දාට බේත් ටික හරියට දෙන, ඒ මිනිසුන්ගේ හිත හදන දේවකාරිය හරිහැටි කළායින් අනතුරුව ඕනෑ මගුලක් කරගත්තාට කාටවත් කම් නැත. එහෙම නොවන වෛද්‍යවරුන්ද ඕනෑ තරම් ඇත. මා මේ ලිපියේ මුල සිට අග දක්වාම "ජීවකයන්" යනුවෙන් ආමන්ත්‍රණය කර ඇත්තේ තමුන් රටට දැයට ගෙවා නිම කල නොහැකි තරම් ණය බව දන්නා, පොඩි මිනිහාගේ දුක හඳුනන, තම උපාධිය අංතට්ටුවක් කර නොගෙන එයින් සමස්ත මනුෂ්‍ය වර්ගයාටම තම යුතුකම හා වගකීම මැනවින් ඉටු කරන, එබඳු මිනිසුන්ට ය. 
  10. ඔබ හැමදාම සෙම්ප්‍රතිෂාව හා උණට බෙහෙත් ගන්නට ගොස් විවිද බෙහෙත් අපේක්ෂා කිරීම විහිළුවක් නොවේද?
    • මේක නම් සහතික ඇත්තය. අපේ රටේ මෙහෙමත් මෝඩයන් සිටිනා බව මටද අනේක වාරයක් පසක් වී ඇත. ඩුබායි හි සමාජ ශාලාවක කැබරේ නළඟනක් පාර්ලිමේන්තු යැවූ රටක, මෙවන් දෑ අතිශය සාමාන්‍ය බව මාගේ අදහසයි.
පහතින් සඳහන් ඒවාද එම ලිපියෙන්ම උපුටාගන්නට යෙදුනු ඒවාය.

අනික මම දැකල තියන විශේෂඥ වෛද්‍ය වරු සියල්ලම වගේකෙනෙක් channel කරල ආවම කියන්නේ මගේ රජයේ රෝහලේ වාට්ටුවේ ඇතුල් වෙන්න කියල මිසක් එම පුද්ගලික රෝහලේ ඇතුල්වෙන්න කියල නෙමේ.එහෙම කියන අය ඇති නමුත් මම නම් දැකල නැහැ!
එතකොට බේත්?රෙපෝට් පිටින් ගන්න එකමම නම් දැකල නැහැ වෛද්‍යවරු වෙළද නාමය ලියල බේත් දෙනවා! එහෙම කලොත් ඔබට උනත් පැමිණිලි කරන්න පුළුවන්.

මෙහි රසවත්ම කොටස "මමනම් දැකල නෑ!" යන්නය. ඔහු දැක නොතිබුණාට මේවා දකින මිනිසුන් ඕනෑ තරම් ඇත. ඒවා කරලියට නොඑන්නේ ඒ සඳහා සුදුසු වේදිකාවක් අප රටේ නැති නිසාය. එසේ ආ දිනකට ඔය රජයේ විශ්වවිද්‍යාලවල උපධිධාරී වෛද්‍යවරුන් කියාගන්නා සමහරු රහසින් කෙළින බුල් සියල්ල හෙළිවනු ඇත. ඔය කියන ජාතියේ වෛද්‍යවරුන් මම දැක ඇත්තෙමි. කලින් කීවාක් මෙන් "ජීවකයන්" යයි මම ආමන්ත්‍රණය කළේ එබඳු මිනිස් වෙස් ගත් දේවතාවුන් සහ දේවතාවියන්ටය. වැරදි දුටුකල පැමිණිලි කරන්නට පුළුවන් බව අපි බොහෝ දෙනෙක් දනිමු. එමෙන්ම හොරාගේ අම්මාගෙන් පේන අසා වැඩක් නැති බවද අපි දනිමු.
ඔබ බ්‍රිතාන්‍ය පරිගණක සංගමය (British Computer Society) ගැන අසා ඇතැයි මම සිතමි. එය බ්‍රිතාන්‍යයේ පරිගණක වෘත්තීයවේදීන් සඳහා රාජකීය වරලත් සංගමය ලෙස බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටයෙන් රාජකීය සන්නස්පත්‍රය ලබා ඇත. එහි සියළුම සාමාජිකයින් පිළිපැදිය යුතු, ආචාර ධර්ම පද්ධතිය තුල ඇති 4 වන කොටසේ (d) වගන්තිය,

act with integrity and respect in your professional relationships with all members of BCS and with members of other professions with whom you work in a professional capacity. 

ලෙස සඳහන් වේ. මින් කියවෙන්නේ තොරතුරු තාක්ෂණ වෘත්තීයවේදීන් වන අප අපගේ වෘත්තිය සහ ඉන් පරිබාහිර සියළුම වෘත්තීන්ට අයත්, අප හා සමග වෘත්තීය මට්ටමෙන් කටයුතු කරන සාමාජිකයන් සමග අවංක භාවයෙන් සහ නිසි ගෞරවයෙන් යුතුව කටයුතු කල යුතුය. තමුන් නොදන්නා දෙයක් ගැන "අයියෝ එක Google කරන්න පුළුවන්, අයියෝ ඒක field එකෙන් ඉගෙන ගන්න පුළුවන්" යනාදී වශයෙන් කටමැත දෙඩවීම, නිසි ගෞරවය ලබාදීමක් වන්නේ කෙසේදැයි මට වැටහෙන්නේ නැත. සමහර විට එය මාගේ පුංචි මොළයට වැටහෙන්නේ නැති තරම් විශාල කාරණාවක් විය හැක. BCS ආචාර ධර්ම පද්ධතිය වෛද්‍යවරුන්ට අදාළ නැත. කතාව ඇත්තය. නමුත් එවන් ආචාර ධර්මතාවක් වෛද්‍යවරුන් සඳහා නොමැත්තේ නම්, ඔවුන්ට එවැන්නක් අත්‍යාවශ්‍ය බව ඉතා පැහැදිලිය.        
හැබැයි මාගේ මොළයට මෙන්න මේ කාරණා දෙක නම් හරි හැටි වැටහේ. එනම් "ඔබ වෘත්තීයවේදියෙකු ලෙස ඔබව හඳුන්වාගන්නේ නම්, ඔබගේ වෘත්තීයයට අදාළ වෘත්තීයමය වගකීම හා වගවීම (professional responsibility and accountability) ඔබ සතුව තිබිය යුතුය. එය නොමැති නම් ඔබගේ විෂය ක්ෂේත්‍රය කුමක් වුවත් ඔබ වෘත්තීයවේදියෙකු නොවේ!" සහ දෙවනුව "ඔබේ වෘත්තීය කුමක් වුවත් ඔබ ඔබගේ වෘත්තීයමය වගකීම පැහැරහැරියහොත් එහි ප්‍රතිඵලය අතිශය දරුණු විය හැක." සරල බසින් කිවහොත් ඕනෑම වෘත්තීන් දෙකක් ගත් කල එයින් සමාජයට වන බලපෑම එක හා සමානය. එකක් අනෙක් ඒවාට වඩා ලොකු යයි පාරම්බෑම නොම්මර එකේ ගොන් තකතීරු වැඩකි.
අවසන් වශයෙන් මම පාර්ශව දෙකක් වෙත පණිවුඩ දෙකක් නිකුත් කරනු කැමැත්තෙමි. පළමුවැන්න, මේ ලිපිය ලිවීමට වස්තුබීජය සැපයූ ඉහත ලිපියේ කතුවරයාට සහ ඒ මාදිලියේ චින්තන ධාරාවක ගමන් කරන සියලු දෙනාටය. එනම් "තමුන් නොදන්නා විෂය පථයන් ගැන ලොකුවට කතා කර ඒවායේ බර හෑල්ලු කරන්නට දරන නිර්ලජ්ජිත උත්සාහයෙන් ප්‍රකට වන්නේ ඔබ ඔබගේ විෂය පථය සඳහාද නොගැලපෙන්නෙකු බවය. තමුන් දන්නා ටික ගැන පම්පෝරි ගසා අනුන්ව පහතට දමන්නේ මෝඩයන් බව මතක තබා ගැනීම නුවණට හුරුය."
දෙවැන්න, මහපාරේ විප්ලව කරමින් යකා නටන "අන්තරේ උත්තමයන්ට"ය. රූස්ස ගසක් පෙරළන්නට වුවමනා නම් කල යුත්තේ ඒ ගස මුල හිඳ හෝ ගසට නැග හෝ බෙරිහන් දෙමින්, ගසේ කඳට අතින් පයින් පහර දෙමින් කාලය නාස්ති කිරීම නොව, ගසේ මුල පාදාගෙන එය මුලින් පෙරළා දැමීමය. මාගේ අදහස නම් පොලිසියේ රබර් උණ්ඩ හා කඳුළු ගෑස් එක්ක හැප්පී, මාධ්‍ය ඉදිරියේ පපුවට දෑතින් ගසාගෙන බෙරිහන් දී, මෝඩ ආතල් දෙනවාට වඩා, හොඳින් දැන උගෙන, කරුණු කාරණා යථා පරිදී අවබෝධ කරගෙන, තීරණ ගන්නා සහ පාලනයේ නිරත වෙන මුල් පුටුවලට තේරී පත් වී, එතැන් සිට මුල නිවැරදි කිරීම වඩා ප්‍රතිඵලදායක බවය. දැන් මුල්පුටු වල ඉන්නා එවුන් ගන්නා තීරණ වැරදි නම්, ඒ බව තමුන් දන්නේ නම්, කළයුත්තේ එය නිවැරදි කිරීම මිස "විප්ලව කිරීම" නොවේ. මේ ගැන වැඩිදුර විග්‍රහයකින් නැවත හමුවෙමු.

ප.ලි.: කෙනෙකුගේ ප්‍රකාශිත අදහස් මගින් ප්‍රකට වනුයේ ඔහුගේ/ඇයගේ ආකල්ප බව අපි සියලු දෙනාම පිළිගනිමු. එසේනම්, තෙවන වසරේ වෛද්‍ය පීඨ ශිෂ්‍යයෙකුගේ අදහස් වන ඉහතින් උපුටාගත් දෑ ගැන ඔබට සිතෙන්නේ කුමක්ද? කොමෙන්ටුවක් දැමීමට කාරුණික වන්න. මට නම් සිතෙන්නේ ඔහුගේ තෙවන වසර දක්වා දැනුම සහ කුසලතා දියුණු වී තිබුණත් (එය ටක්කෙටම කීමට තරම් සාධක සාක්ෂි නැති නිසා ඒ ගැන මම කිසිවක් ප්‍රකාශ නොකරමි) තෙවන වසරේ වෛද්‍ය පීඨ ශිෂ්‍යයෙකු වශයෙන් ඔහු තුල තිබියයුතු ආකල්පමය ගුණාත්මක බව ගැන මටනම් ඇත්තේ බරපතල ප්‍රශ්නයකි.